Eylül ayıyla birlikte havaların serinlemeye başlaması, demans hastalarında belirtilerin şiddetlenmesine yol açabiliyor.
Uzmanlar, bu durumun “gün batımı sendromu” (sundowning) olarak bilinen bir durumdan kaynaklandığını belirtiyor.
Alzheimer Derneği tarafından yapılan açıklamada, “Kişinin davranışlarında özellikle günün ilerleyen saatlerinde ya da gün sonuna doğru değişiklikler ortaya çıkabilir. Bu süreçte, halüsinasyonlar ya da sanrılar görülebilir” ifadelerine yer verildi.Uzmanlar, gün batımı sendromunun sonbahar ve kış aylarında daha da kötüleşebileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Bu mevsimlerde doğal ışığın azalmasının, demans hastaları için özellikle zorlayıcı olabileceği ve anksiyete ile kafa karışıklığını artırabileceği belirtiliyor.
Psychology Today dergisinde yayımlanan bir makalede de bu görüşü destekleyen ifadeler yer alıyor.Mevsim geçişlerinin gün batımı sendromunu tetikleyebilecek bazı faktörleri, aşağıdaki şekilde sıralanabiliyor:
Doğal ışık miktarındaki azalma
Sıcaklık değişiklikleri
Günlük rutindeki bozulmalar
Mevsimsel depresyon artışı
Bilim insanları, gün batımı sendromunun kişide normalden daha fazla şaşkınlık, kaygı ve huzursuzluk yaratabileceğini vurguluyor. Dementia UK, diğer işaretleri şöyle sıralıyor:
Kafa karışıklığı: Kişi evinde olmasına rağmen “eve gitmesi gerektiğini” düşünebilir. Yetişkin çocuklarını okuldan alması ya da işe gitmesi gerektiğini zannedebilir. Etrafındaki insanları tanımayabilir ya da sürekli aynı soruları sorabilir.
Anksiyete: Yoğun kafa karışıklığı, kişinin kendini güvensiz ve endişeli hissetmesine neden olabilir.
Ajitasyon (huzursuzluk): Kişi yerinde duramama, kıyafetleriyle oynama, bağırma, tartışma gibi davranışlar gösterebilir. Aile bireylerini takip edebilir ya da amaçsızca dolaşabilir. Bu davranışlar, hatırladığı birini bulma ya da bir ihtiyacını karşılama çabası olabilir. Bazen de ayakkabılarını ve montunu giyerek evden çıkmaya çalışabilir.Demans hastalarında şu belirtiler de sıkça görülür:
Hafıza kaybı
Konsantrasyon güçlüğü
Günlük işleri yapmakta zorlanma (örneğin alışverişte para üstünü karıştırmak)
Konuşmaları takip etmekte zorlanma ya da kelime bulmakta güçlük
Zaman ve mekân karışıklığı
Ruh hali değişiklikleri
Mirror gazetesinde yer alan habere göre, eğer bu belirtilerden herhangi birini tanıdığınız bir kişide fark ederseniz, bu durumun demansla ilişkili olabileceğini göz önünde bulundurarak mutlaka bir doktora başvurmanız öneriliyor. Erken teşhis, hastalığın seyrini yönetmede büyük önem taşıyor.
News
