Narsistlerin kurbanlarını kontrol etmek için kullandığı 3 yaygın yöntem
Narsisizm, kişinin kendine aşırı derecede odaklanması ve çevresindeki insanların ihtiyaçlarını göz ardı etmesiyle tanımlanan bir durumdur. Her birey zaman zaman narsistik davranışlar sergileyebilir ancak gerçek narsistlerin kendilerini ele verdikleri bazı belirgin davranışları vardır.
Narsist kişilerle kurulan ilişkilerde sıkça karşılaşılan manipülasyon yöntemlerinden biri de ''dry begging'' olarak adlandırılıyor. Bu taktik, ihtiyaç ya da arzuların doğrudan ifade edilmeden, dolaylı yoldan dile getirilmesiyle kendini gösteriyor. Kişi açıkça bir talepte bulunmasa da, karşı tarafta yardım etme zorunluluğu hissi uyandırıyor.
Bu davranış kalıbı farkında olmadan herkes tarafından zaman zaman kullanılıyor ancak narsist bireyler bu yöntemi daha stratejik bir biçimde uyguluyor. Amaç, konuşmanın duygusal tonunu kontrol ederek odağı kendilerine çevirmek.Narsist eğilimleri olan bireyler, bu yöntemle hem şişirilmiş imajlarını koruyor hem de duygusal ya da pratik ihtiyaçlarını karşılıyor. Dry begging'i fark etmek, psikolojik tuzaklardan korunmak adına büyük önem taşıyor.İşte araştırmalara dayalı olarak, bu taktiğin ilişkilerde en sık görülen üç biçimi:
BÜTÜN YÜKÜN KENDİSİNDE OLDUĞUNU HİSSETTİRİR
Narsist bireyler çoğu zaman kendilerini “fedakar” rolünde konumlandırır. Bu, doğrudan yardım istemek yerine yaşadıkları sıkıntıyı gözler önüne serme biçiminde gerçekleşir. Amaç, karşı tarafta suçluluk ya da empati duygusu yaratarak ihtiyaçlarını karşılattırmaktır.2024 yılında Frontiers in Psychology dergisinde yayımlanan bir araştırma, narsistik bireylerin “ilişkisel saldırganlık” (duygusal baskı, suçluluk yaratma, dışlama gibi dolaylı kontrol yöntemleri) eğiliminde olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre, kendilerini duygusal anlamda değersiz veya göz ardı edilmiş hisseden narsistler, bu tarz pasif-agresif davranışlara yöneliyor.KIYAS YAPAR
Psycholog Today'de yer alan habere göre, dry begging'in bir diğer formu ise kişinin sizi sürekli başkalarıyla kıyaslaması şeklinde ortaya çıkar. “Ne güzel, sana yardım eden biri var” veya “Keşke benim de böyle bir destekçim olsaydı” gibi cümlelerle kişi, kendi eksikliklerini vurgular ve sizi duygusal bir sorumluluk altına sokmaya çalışır.
Bu tür sözler, karşı tarafı suçluluk duygusuyla harekete geçmeye teşvik eder. Size doğrudan bir istekte bulunmadan, sizin kaynaklarınızı azaltma ya da kendilerine yönlendirme çabası gözlemlenir.2024 yılında International Journal of Psychology dergisinde yayımlanan bir çalışmada, narsistik eğilimleri olan bireylerin kendilerini sık sık başkalarıyla kıyasladığı ve bu durumun onları dışlanmış hissettirdiği belirtildi. Özellikle gizli narsizm (covert narcissism) taşıyan bireylerin, başkalarının destek aldığını gördüklerinde kırıldıkları ve karşı tarafı suçlu hissettirmeye daha yatkın oldukları tespit edildi.HATALARINIZI YÜZÜNÜZE VURUR
Bu davranışta kişi açık bir talepte bulunmak yerine, geçmişte sizin için neler yaptığını hatırlatır. “Ben senin için her şeyimi feda ettim ama senden hiçbir şey istemedim” gibi ifadelerle sizi borçlu hissettirmeye çalışır. Asıl hedef, sizi suçlu ya da bencil hissettirerek istediklerini elde etmektir.2025 Şubat’ında yapılan bir araştırma, narsist bireylerin ilişkilerdeki katkılarını abartma eğiliminde olduğunu ve adil olmayan durumlar karşısında aşırı tepkiler verebildiklerini gösterdi.Bu davranışları onların seçimi olarak görmeye başladığınız anda, üzerinizdeki etki azalmaya başlar. Otomatik suçluluk yerine bilinçli farkındalıkla verdiğiniz tepkiler, onların gücünü yitirmesini sağlar.