Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından restorasyonu yapılan Etiyopya’nın Harar kentindeki Osmanlı’nın asırlık konsolosluk binası, sosyal ve kültürel faaliyetlerin yanı sıra Türkçe dil eğitimlerinin yapılacağı merkez olarak hizmet verecek. 

TİKA tarafından metruk halde teslim alınan ve yapılan çalışmalarla tarihi dokusu korunarak yeni görünüme kavuşan binanın açılışının yıl sonuna doğru yapılması bekleniyor.

Osmanlı döneminde bugünkü Etiyopya sınırlarında yer alan Habeşistan’da inşa edilen ve Afrika’da ilk kurulan konsolosluk binası olan tarihi yapının Osmanlı Devletinden sonra akibetine ilişkin bilgi bulunmuyor.

Tarihi yapının yaklaşık 4 yıl önce TİKA tarafından satın alınarak restorasyonuna başlandı. Proje kapsamında kültür ve dil merkezi, yönetim birimi, misafirhane, tarihi eserlerin sergileneceği bölüm, kafeterya ve dinlenme alanlarının yer alacağı şekilde düzenlenen yapı, kentin kültürel yaşantısına renk katacak.

TİKA Orta Doğu ve Afrika Dairesi Başkanı Bülent Korkmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada TİKA’nın dünyanın çeşitli ülkelerinde kültürel varlıklar alanında projeler yürüttüğünü söyledi.

TİKA’nın ramazan ayında 75 ülkede çeşitli ekinlikler düzenlediğini belirten Korkmaz, bu kapsamda Etiyopya’da da ihtiyaç sahiplerine yönelik iftar programları gerçekleştirdiklerini, gıda yardımları yaptıklarını kaydetti.

Korkmaz, Etiyopya’nın çeşitli bölgelerinde büyük projeler yürüttüklerini dile getirerek, şöyle konuştu:

“TİKA tarafından restore edilen Etiyopya’daki Kral Necaşi Türbesi tamamlandı. İnşallah yakın bir zamanda açılışı gerçekleştirilecek. Harar kentinde çalışmalarımız devam ediyor. Burada Osmanlı döneminde Afrika’da ilk kurulan Harar Konsolosluğu TİKA tarafından restorasyonu tamamlanmış bulunuyor. Buraya geldiğimizde konsolos binası yıkılmaya yüz tutmuştu. Bu bizi gerçekten çok üzmüştü. Buranın yüzde 90’nı Müslüman. Müslüman kardeşlerimizde bu binanı bu halde olmasına çok üzüldüklerini ilettiler. Buranın restorasyonu konusunda destek istediler. Biz de bunu seve seve üstlendik. Şükürler olsun çalışmalarımız tamamlandı. İnşallah yıl sonuna doğru açılışını gerçekleştireceğiz. Restorasyonu tamamlanan binamız yakın bir zaman Türkiye Maarif Vakfına devri yapılacak. Çalışmalarımızla konsolosluk binamız burada kültürel ve sosyal alanlara hizmetler verilecek. Bunun yanında Türk dili eğitimleri çalışmaları yapılacak. Türk kültürünün burayla olan bağlarının sürdürebilirliğini sağlamış olacağız.”

Türkiye Cumhuriyeti’nin ve Türk milletinin hayırseverliğini her coğrafya olduğu gibi Etiyopya’da da gösterdiğine dikkati çeken Korkmaz, iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişimi konusunda çalışmalar yürüttüklerini vurguladı.

Korkmaz, Türkiye’deki bir çok sivil toplum kuruluşunun Etiyopya’da insani yardım faaliyetlerini yürüttüğünü, bunun da ilişkilerin gelişmesi adına çok olumlu yansımaları olduğunu bildirdi.

Türkiye Maarif Vakfı Etiyopya Direktörü Levent Şahin de yakın bir zamanda Türkiye ve Etiyopya arasında yapılan işbirliğiyle, kültürel ve eğitim alanlarında çalışmalar yapmaya başladıklarını anımsattı.

Şahin, TİKA tarafından restorasyonu tamamlanan tarihi konsolosluk binasını yıl içinde hizmete sunmayı planladıklarını belirtti.

Harar kenti

Etiyopya’nın doğusundaki tarihi kent, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) tarafından Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. 10’uncu yüzyılın sonlarına doğru İslamiyetle tanışan Harar bölgesinde 13’üncü yüzyılda Evfat Emirliği adında ilk Müslüman devlet kuruldu.

Sık sık Habeş melikleriyle savaşan Harar emirleri 16’ncı yüzyılda Osmanlı devletinden askeri yardım almaya başladı. 1875 yılında Mısır Hidivi İsmail Paşa ve ordusu bölgeye girerek ilk Osmanlı hakimiyetini kurdu.

Harar’da 10 yıl kalan Osmanlılar, 20 Mayıs 1885’te Emir Muhammed’in oğlu Abdullah Ali Abdüşşekur’u Harar emiri tayin edip ellerindeki silahları ve bazı görevlileri ona devrederek geri çekildi.

Harar’daki asırlık konsolosluk, Osmanlı Devleti ile Habeşistan (Etiyopya) arasındaki ilk daimi siyasi ilişkiler kurulduktan sonra açılmıştı. 

Kaynak: AA