Yapay zeka doğal beyne karşı mı?


Dijital demans, başta yapay zekâ olmak üzere, genel olarak “akıllı telefonlar”, , GPS teknolojileri, akıllı arabalar, akıllı ev aletleri gibi yeni teknolojilerin beynimizi tembelleştirmesi anlamına geliyor. Tıpkı kullanmadığımız kasların erimesi gibi, kullanmayı bıraktığımız beyin bölgelerinin giderek zayıflaması gerçeğini bize biraz sarsıcı şekilde yansıtan bir adlandırma.

HER BEĞENİ BİR DOPAMİN PATLAMASI

Instagram’da paylaştığımız fotoğrafın beğenilerini neden sürekli kontrol ederiz? Bu durum beynimizdeki ödül maddesi dopaminle ilişkilidir. Tıpkı madde bağımlılığında olduğu gibi, beynimiz dopamin salgılatan davranışlara da bağımlı hale gelme eğilimindedir. Yani, beğeni aldıkça dopamin salgılanır ve bu bize kısa süreli bir haz verir.

Bu haz duygusunu tekrar yaşamak için beğenileri sık sık kontrol etmeye yöneliriz. Her bildirim, beğeni beynimizde bir bağımlının madde aldığında yaşadığındakine benzer bir etki yaratır. Sosyal medya şirketleri bu etkiyi çok iyi bilir ve uygulamalarını bu doğrultuda geliştirir. Tıpkı kumar makineleri gibi tasarlanan bu sistemler, dopamin döngüsünü tetikleyerek bizi ekrana daha fazla bağımlı hale getirir.

Günde ortalama 300 kez telefon ekranını kaydırıyoruz. Her kaydırma "belki bu sefer daha ilginç bir şey çıkar" umuduyla yapılan küçük bir kumar aslında. Sonuç? Normal hayatın sıradan keyifleri — arkadaşlarla sohbet etmek, kitap okumak gibi — beynimiz için daha az tatmin edici hale gelmeye başlıyor.

SENDROMU: DÜŞÜNMEYİ UNUTUYORUZ

Yapılan araştırmaları gösteriyor ki, yapay zeka ile ödev yapan öğrenciler, yapay zeka olmadan benzer görevlerde yüzde 30 daha başarısız. Nedeni basit: Beynimizde tıpkı bir kaslarımız gibi çalışıyor. Spor salonunda sizin yerinize ağırlığı bir robotun kaldırdığını düşünün - başta rahat gelir ama bu sizi geliştirmediği gibi hareketsizlikle giderek kaslarınız erir.

Aynı şey navigasyonla araba kullananlarda da görülüyor, navigasyona bağımlı kalan sürücülerin giderek yön bulma yeteneklerinin azalıyor. Sürekli yapay zekaya bağımlı kalan bireylerin de benzer şekilde sorun çözme yetenekleri azalıyor: İngiltere’de 666 kişiyle yapılan yeni bir bilimsel araştırmada, AI araçlarını yoğun kullananların eleştirel düşünme becerilerinin dramatik şekilde düştüğü bulunmuş.

BEYNİNİZİ NASIL KORURSUNUZ?

Sabah Alışkanlıklarınızı Değiştirin

Uyandıktan sonraki ilk 30 dakikayı telefonsuz geçirin. Çayınızı veya kahvenizi içerken mümkünse pencerenizi açıp veya varsa balkonunuza ya da bahçenize çıkıp doğu yönüne doğru gökyüzüne bakın, vaktiniz varsa kısa bir yürüyüş yapın. Bu basit değişiklik, gününüze telefon ekranındaki dopamin patlamaları yerine daha doğal bir başlangıç sağlar, biyolojik ritminizi düzenler.

5-5-5 Kuralı

Bir sorunu yapay zekaya (AI) sormadan önce:

· 5 dakika kendiniz düşünün

· Sonra AI'dan yardım alın

· Son 5 dakika AI'ın cevabını sorgulayın Bu yöntem beyninizi etkin tutar.

Analog Saatler

Günde 2 saat tamamen ekransız geçirin. Bu saatlerde:

· Elle not alın (beyin aktivitesini %40 artırır)

· Yemek yapın, bahçeyle ilgilenin

· Yüz yüze sohbet edin

Haftalık Dijital Detoks

Pazar günleri öğleden sonra telefonunuzu kapatın. İlk hafta zor olacak ama giderek beyninizin dopamin seviyesi normale dönmeye başlayacak. Bir ay sonra, kitap okumanın veya doğa yürüyüşünün keyfini yeniden keşfedeceksiniz.

Bildirim Diyeti

· Sadece acil bildirimleri açık tutun

· Sosyal medya bildirimlerini tamamen kapatın

· Telefonunuzu gri tonlara ayarlayın (renksiz ekran %30 daha az çekici bulunmuş)

SON SÖZ

Teknoloji hayatımızdan çıkmayacak ve çıkması da gerekmez. Ancak onu kullanan biz olmalıyız, o bizi değil. Beynimiz bizim en değerli organımız. Tıpkı bedenimize gibi, ona da en iyi şekilde bakmalıyız.

Unutmayın: Bugün alacağınız küçük önlemler, 10 yıl sonra beyninizin sağlığını belirleyebilir. Düşünme yetinizi koruyun, çünkü çok yakın gelecekte en değerli beceri, kendi başına düşünebilmek olacak.

Benzer Videolar