AİLE DİNAMİĞİNDE İKİ UÇ NOKTA: İÇ İÇE GEÇME VE KOPUKLUK
Çoğu alanda olduğu gibi aile dinamiklerinde de ideal bir denge kavramından söz edebiliriz. Bu bağlamda denge, iki uç nokta olan iç içe geçme ve ilişki kopukluğu arasında sağlanır.
İç İçe Geçme: Aile bireyleri arasında belirsiz sınırlar, duygusal mesafe eksikliği ve aşırı bağlılık.
İlişki Kopukluğu: Aile bireyleri arasında fiziksel ve duygusal uzaklık, yüzeysel iletişim ve yakınlıktan kaçınma hali.
Dengeli bir dinamik ise aile içi sınırların belirgin ama bağların güçlü olduğu bir yapıdır. Ne iç içe geçmedeki kadar birleşik ne de ilişki kopukluğundaki kadar mesafeli bir hal esastır.
Aile içi ilişkilerde denge sağlanabildiği ve korunabildiği zaman, kişinin duygu durumu diğer aile üyelerine göre belirlenmez. Örneğin, dengeli bir dinamikte anne işten yorgun geldiğinde evdeki herkesin kendi keyifli halinden vazgeçmesi gerekmez, herkesin kendi köşesine çekilip hiçbir temas kurmaması da söz konusu olmaz. Anneye anlayış ve özen gösterilir ama diğer aile üyeleri günlerine kendi akışlarında devam ederler. Sempati değil, empati anahtardır.
Dengenin Etkili Olduğu Önemli Süreçler:
Denge halinin özellikle önemli rollerde olduğu süreçler vardır:
Karar verme: Aile içinde karar verilirken fikirler özgürce ifade edilebilir. Herkes aynı fikirdeymiş gibi davranmaz ama kararlar tek taraflı da alınmaz. Ortak noktada buluşulur.
Tartışma: Tartışma anında aile üyeleri birbirini dinler, duygularını ifade eder ve bu süreç karşı tarafa saldırmadan, iletişimi koparmadan yönetilir.
Destek Verme: Bir aile üyesi zor bir dönem geçirirken ona destek olunur fakat onun tüm problemlerini üstlenmek ya da tamamen uzak durmak yerine dengeleyici bir mesafe konulur ve korunur.
Özel Alan: Herkesin kişisel zamanı ve alanı vardır, sınırlar saygıyla korunur. Fakat aile üyeleri arasında ortak zaman yaratmak için de efor gösterilir.
Duygusal Paylaşım: Duygular açıkça konuşulur, aile üyeleri duygularını bastırmaz veya saklamaz. Fakat herkes kendi duygusal dengesini korur, empati yapar ama başkasının duygularını birebir üstlenmez.
BİREYSELLEŞMENİN ÖNEMİ
Denge halinin kişiye en büyük getirilerinden biri: Bireyselleşme becerisidir. Yeterli bireyselleşme, gelişim sürecindeki kişiyi yetişkinliğe hazırlar ve gelecekte daha sağlam bir benlik algısı geliştirmesine yardımcı olur. Bireyselleşmiş bir kişi, kendi düşüncelerini ve duygularını daha net bir şekilde tanımlayabilir, anlamlandırabilir. Bu sayede, daha işlevsel, destekleyici ilişkiler kurabilir ve sürdürebilir.
Bireyselleşme becerisi yeterince gelişmeyen kişilerde:
- Aşırı Uyum Sağlama: Kendi ihtiyaçlarını bastırır. İç içe geçmiş ailelerde gözlemlenir.
- Duygusal Kopma: İletişimi keser, uzak durur. İlişki kopukluğu olan ailelerde gözlemlenir.
Bireyselleşmenin desteklenmediği ilişkilerde:
Tartışmalarda ya “patlama” ya da “tamamen kopma” gözlemlenir.
Bireyselleşme becerisi olgunlaştığında, hem kişinin kendi duygu durumu hem de ilişkileri olumlu etkilenir. Kişi, hem bağlı hem de özgür olmayı öğrenir. Bunun için anahtar, dengeli bir aile dinamiğidir.
DENGE NASIL SAĞLANIR?
Sınırları Tanıyın: Herkesin özel alanına, zamanına ve kararlarına saygı gösterin. Bu, iç içe geçmenin önüne geçmek için önemli bir adımdır.
Açık İletişim: Duygularınızı birbirinizle olabildiğince paylaşın, içinize atmaktan kaçının. Özellikle tartışma anlarında bu davranış, kopukluğu engelleyebilir.
Duyguları Fark Edin ama Sahiplenmeyin: Aile üyenizin duygularını anlamak gereklidir fakat birebir duyguların sorumluluğunu üstlenmek sizi kendi dengenizden uzaklaştırır.
Destek-Bağımsızlık Dengesini Kurun: Zor zamanlarda ilgisiz ve pasif kalmayın, gerekli desteği sağlayın. Fakat aile üyenizin kendi çözümlerini geliştirmesine de alan tanıyın.
Ortak Zaman Yaratmak: Aileniz ile vakit geçirmek için ortak hobiler geliştirmek, aktiviteler bulmak sizi yakın tutacaktır.
News
