Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü Konferans Salonu’nda düzenlenen “Yeraltı Barajları Eylem Planı” lansman toplantısına katılarak bir konuşma yaptı.

Son 17 yılda 563’ü baraj, 547’si HES, 347’si gölet ve bent, bin 332’si sulama tesisi başta olmak üzere 8 bin 31 tesis ve proje hizmete alındığını aktaran Pakdemirli, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi kapsamında ilan edilen birinci üç aylık eylem planı kapsamında tamamlanan 43 tesisle 10 bin 530 hektar alanı sulamaya açtıklarını söyledi.

Pakdemirli, böylece yıllık 33 milyon 915 bin lira zirai gelir artışı ve 5 bin kişiye istihdam sağladıklarını, 350 bin kişiye içme suyu temin ettiklerini, 75 bin kişi ile 155 hektar alanı taşkınlardan koruduklarını ve 40 bin hektar tarım arazisinin toplulaştırmasını yaptıklarını anlattı.

45 bin kişiye istihdam sağladık

İkinci üç aylık eylem planı kapsamında da tamamlanan 200 tesisle 45 bin hektar alanı sulamaya açtıklarını bildiren Pakdemirli, “Yıllık 400 milyon lira zirai gelir artışı ve 45 bin kişiye istihdam sağladık. 2,8 milyon kişiye içme suyu temin ettik ve 1 milyon 100 bin kişiyi taşkınlardan koruduk. Üçüncü altı aylık eylem planında da tamamlanmasını planladığımız 32 tesisle 18 hektar alanı sulamaya açmayı ve yıllık 132 milyon lira zirai gelir artışı sağlamayı, 4 milyon kişiye içme suyu temin etmeyi ve 11 bin kişiyi taşkınlardan korumayı hedefliyoruz.” diye konuştu.

Pakdemirli, GAP’la, Güneydoğu Anadolu bölgesini Gıda Üretim Üssü yapmaya hazırlandıklarını da belirtti.

Yer altı barajları projesine “Cumhuriyetin 100. Yılında 100 Yer altı Barajı” adını verdiğini aktaran Pakdemirli, “Bundan sonra da DSİ, yer altı barajları konusunda da başarılı çalışmalara imza atacak. Yer altında çok büyük bir alan var ve bunlar haritalanmış durumda. Yer üstü barajına harcayacağımızın yüzde 5-10’unu geçmeyecek rakamlarla yer altında başarı sağlamamız mümkün.” ifadelerini kullandı.

“Su rezervine katkı yapacak”

Türkiye’de yer altı barajları yapımına 1970’li yıllarda başlandığını ancak şu ana kadar sadece 10 civarında yer altı barajı yapıldığını bildiren Pakdemirli, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Başlattığımız eylem planıyla İzmir, Aydın, Mardin, Ankara, Konya, Çankırı, Malatya, Elazığ, Edirne, Tekirdağ, Bartın, Balıkesir başta olmak üzere birçok şehrimizde toplam 100 adet yer altı barajı inşa edeceğiz. 100 projeyle yaklaşık 50 milyon metreküp su depolanacak, bu suyun tamamının içme suyuna tahsis edilmesi halinde, 750 bin kişiye içme suyu sağlanabilecek. Suyun tamamının sulamaya tahsis edilmesi halinde ise 80 bin dekar arazi sulanabilecek ve yıllık 60 milyon lira net zirai gelir artışı sağlanabilecek.”

Pakdemirli, yarı kurak coğrafyada bulunan Türkiye’de yer altı barajlarının su rezervine katkı yapacağını ifade ederek, “Klasik anlamda baraj inşa ettiğiniz zaman, kamulaştırma maliyetleri, çevresel etki değerlendirme çalışmaları gibi süreci çok uzatan hususlar ile karşılaşabiliyorsunuz. Ayrıca buharlaşma ve bazen doğa tahribatı gibi problemler de olabiliyor. Bunun için artık suyun, topoğrafyanın ve jeolojinin uygun olduğu alanlarda çevre dostu yer altı barajlarının yapımına başlıyoruz. 11. Kalkınma Planımıza yer altı su havzaları ve barajlarının oluşturulmasına yönelik çalışmaları da ekledik.” dedi.

Pakdemirli, yer altı barajlarının, suyun bulunduğu yerin tabanına kadar, bir perde veya kil dolgu inşa edilerek depolanmasını sağlayan yapılar olduğunu aktararak, bu barajların, kıyı bölgelerinde yer altından suyun denize boşa akıp gitmesini ya da tatlı suyun tuzlanmasını önlediğini anlattı.

Düşük maliyetli ve yapım süresi kısa olan bu yapıların, Avustralya ve Suudi Arabistan gibi ülkelerde de yeni yeni gündeme gelmeye başladığını belirten Pakdemirli, “Özellikle vadilerin daraldığı yerlerde baraj, gölet gibi yüzey depolamalarıyla birlikte, tatlı yer altı sularının, havza aşağılarına giderek tuzlanmasını önlemek veya akiferlerde daha fazla su depolayarak yer altı depolama projelerinin uygulamaya konması mümkün görülmektedir.” şeklinde konuştu.

TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı Yunus Kılıç da bu projenin bitkisel üretime ciddi katkı yapacağına inandığını söyledi.

“Kuraklıkla mücadelede çözümlerden biri olabilir”

DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın da DSİ’nin kamuoyunda daha çok yer üstü barajları inşa eden bir kurum olarak bilindiğine işaret ederek, “Yer altı Barajları Eylem Planıyla yer altı sularının miktarını arttırmak veya akifer içinde belirli bir bölgede depolamak amacıyla yer altı barajları inşa edeceğiz. Yer altı barajları, Orta Anadolu başta olmak üzere Türkiye’nin birçok bölgesinde yer altı barajlarının yapımı su ihtiyacının karşılanmasında ve kuraklıkla mücadelede çözümlerden biri olabilir. Bu barajları inşa ederek hem yatırımdan hem de işletmeden büyük ölçüde tasarruf sağlamayı planlıyoruz.” ifadesini kullandı.

Pakdemirli, törenin ardından DSİ sergi salonunu gezdi.