Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan yazılı açıklamasında, Bakanlık olarak tüketici ürünlerinin insan sağlığı, can ve mal güvenliği ile tüketicinin korunması açısından güvenlik gereklerini karşılamasından sorumlu olduklarını, özellikle bebek, çocuk ve öğrenciler tarafından kullanılan ürünlerin taşıması muhtemel risklerini bertaraf etmenin birinci öncelikleri olduğunu bildirdi.

Yeni eğitim öğretim yılı öncesinde kırtasiye ürünleri ve okul kıyafetleri alışverişlerinin yoğun olarak yapıldığı ağustos ve eylül aylarında piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetlerinin artırıldığı ve çalışmaların aralıksız devam ettiğine dikkat çeken Pekcan, özellikle üretici ve ithalatçıların yoğun olduğu İstanbul, Ankara, Şanlıurfa, Mersin ve Van başta olmak üzere kırtasiye ve ofis malzemeleri, okul kıyafetleri, çocuk çanta ve ayakkabıları gibi ürün gruplarında 30 ilde kapsamlı denetimler gerçekleştirdiklerini kaydetti.

Pekcan, denetimlere başlanmadan önce yapılan risk analizleri sonucunda, özellikle güvensiz ürün satılması muhtemel satış noktaları ve güvensizlik riski taşıyan ürünlerin tespit edildiğini vurgulayarak, güvensiz olduğundan şüphe duyulan ürünlerden numuneler alındığını ve akredite laboratuvarlarında test edildiğini belirtti.

Raporlar sonucu güvensiz bulunan ürünlerin piyasadan toplatıldığı ve diğer önlemler için harekete geçildiğini ifade eden Pekcan, “Bu doğrultuda bakanlığımızca güvensiz bulunan ürünlerin firmalar tarafından duyurularının yaptırılmasına ek olarak, Güvensiz Ürün Bilgi Sistemi’nde (GUBİS) de ilan edilerek tüketicilerin hızla bilgilendirilmesi sağlanmaktadır. Söz konusu sisteme, tüketicilerimiz ‘www.guvensizurun.gov.tr’ ve ‘www.gubis.gov.tr’ adresli internet sitelerinden ulaşabilmektedir” değerlendirmesini yaptı.

Veliler nelere dikkat etmeli?

Pekcan, piyasa gözetimi ve denetimi faaliyetinin etkin olabilmesi için ebeveynlere de büyük iş düştüğüne işaret ederek, velilerin kırtasiye ve okul malzemesi alışverişlerinde dikkat etmesi gereken hususları şöyle sıraladı:

“Kırtasiye ürününü seçerken, üretici/ithalatçısının açık adının ve adresinin bulunduğu ürünler tercih edilmeli. Özellikle okul çantalarında merdiven altı diye tabir edilen markası, modeli belli olmayan üretici/ithalatçı bilgisi bulunmayan ürünler tercih edilmemeli. Satın alınan kırtasiye ürünlerinde, özellikle boya kalemlerinde ‘CE’ işareti ve ‘EN 71 standardına uygundur’ ibaresinin bulunup bulunmadığına bakılmalı. Oyuncak şeklindeki veya oyuncak niteliği taşıyan kırtasiye ürünlerinde ise hangi yaş grubuna yönelik olduğuna dair ibarelerin ve diğer uyarıların bulunup bulunmadığına dikkat edilmeli. Oyuncak şeklindeki kırtasiye ürünlerinde ‘CE’ işaretinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmeli. Sprey boya ve yapıştırıcılar su bazlı olmalı ve solvent içermemeli. Tekstil ve ayakkabı ürünlerinde de etiket ve işaretler Türkçe ve kolay okunabilir olmalı.”

Satın aldığı ürünün güvensiz olduğunu düşünen tüketicilerin, Ticaret Bakanlığı Alo 175 Tüketici Danışma Hattı’na 7 gün 24 saat başvurabileceğinin altını çizen Pekcan, tüketicilerin güvenliğinden şüphe duyduğu ürünleri, “www.tuketici.gov.tr” web adresi üzerinden veya “Twitter.com/etuketici” ile “Facebook.com/etuketici” sosyal medya hesapları aracılığıyla da Bakanlığa bildirebileceklerini kaydetti.

Denetimlerle güvensizlik oranları azaldı

Pekcan, ilk olarak 2011’de yapılan denetimlerde tespit edilen güvensiz ürün sayısının yıllar itibarıyla azaldığına atıfla, şu değerlendirmelerde bulundu:

“2011’de kırtasiye ürünlerindeki aykırılık oranı yüzde 53 iken 2012 yılında yüzde 24’e, 2013’te yüzde 18’e, 2014’te yüzde 11,22’ye, 2015’te ise yüzde 3,3’e geriledi. 2016 yılında gerçekleştirilen denetimlerde, güvensizlik oranı yüzde 1,5 iken 2017 yılında ‘Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmelik’in yürürlüğe girmesiyle kısıtlanan kimyasal sayısı artmış ve 2018 yılında bu oran yüzde 3 olarak tespit edilmiştir. Bakanlık olarak piyasa gözetimi ve denetimini sadece firmaları cezalandırmak olarak görmüyoruz, bu alanda sektör temsilcilerini bilgilendirmeyi ve farkındalık yaratmayı hedefliyoruz. Güvensiz ürüne karşı sıfır tolerans prensibi ve bilinçli tüketici, basiretli tacir anlayışı çerçevesinde, tüketicilerimizi korumaya ve sektör temsilcileriyle iş birliği yapmaya önem veriyoruz.”