Rusya’nın Sofya Büyükelçisi Anatoliyi Makarov tarafından 9 Eylül’de başkent Sofya’da açılacak ve arşiv fotoğraflarından oluşacak sergiye ilişkin Bulgaristan Dışişleri Bakanlığının yayımladığı bildiriye, Rusya’nın Sofya Büyükelçiliğinden tepki geldi.

Elçiliğin açıklamasında, “Bu serginin, Bulgaristan’ın bugünkü iç siyasi söylemiyle uzaktan yakından ilgisi yoktur. Serginin amacı, tamamen Rus arşivini Bulgar kamuoyuyla paylaşmaktır. Bulgar makamlarının sergiyi görmeden yaptığı açıklamalar hayal kırıklığına neden olmuştur.” ifadelerine yer verildi.

“Kızıl Ordu’nun yüzyıllık eziyetini görmezden gelemeyiz”

Dışişleri Bakanlığının sergiye ilişkin yayımladığı bildiride ise “Eski Sovyetler Birliği’nin (SSCB) Avrupa’daki Nazi rejiminin çökertilmesindeki katkısını reddetmeden, Kızıl Ordu’nun Orta ve Doğu Avrupa halklarına yaptığı yarım yüzyıllık eziyetini görmezden gelemeyiz.” denilmişti.

Sergiye katkı sağlayan Moskova’daki Rusya Askeri-Tarih Derneği Başkanı Mihail Mihaylov da ITAR-TASS haber ajansına yaptığı açıklamada, “Kızıl Ordu Bulgaristan’ı 1944’te o dönemde ülkeyi yöneten faşist rejimden kurtarmasaydı, bugün bağımsız bir devlet bile olmayacaktı.” değerlendirmesinde bulunmuştu.

9 Eylül 1944’te ne oldu?

Sovyetler Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği (SSCB), 5 Eylül 1944’te Bulgaristan Çarlığı ile diplomatik ilişkilerini keserek ülkeye savaş ilan etmişti.

Kızıl Ordu, Bulgaristan’ı işgal ederken tek bir kurşun sıkmadan, desteklediği Bulgaristan’da eski Komünist Partisini (BKP) darbe ile iktidara getirmişti.

Bulgar komünistler, 9 Eylül 1994’te ülkede çok partili sistemi bitirerek binlerce muhalif siyasetçi, entelektüel, bilim adamını ya kurşuna dizmiş ve ya da kurduğu 30’a yakın toplama kampına yollamıştı.

Bulgaristan’daki Türk ve Müslümanların isimlerini zorla değiştirip dini ibadetlerini yasaklayan 45 yıllık komünist rejimin son diktatörü Torod Jivkov 1989’da devrilmişti.

Öte yandan başkent Sofya’da 1952’de dikilen 36 metrelik “Kurtarıcı Kızıl Ordu’ya Saygı” anıtı ise ülkede hala büyük tartışma konusu olmaya devam ediyor.