2019-2023 dönemini kapsayan On Birinci Kalkınma Planı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayının ardından TBMM’ye sunuldu.

Plan kapsamında, erken dönem çocuk bakım, eğitim ve gelişimine yönelik hizmetlerin sunumu ile erişilebilirliğinin artırılması ve niteliğinin yükseltilmesi sağlanacak.

Doğum öncesinden başlamak üzere anne baba eğitimleri artırılacak. Anne babalara yönelik çocukların yaş ve gelişme düzeylerine uygun beslenme, büyüme, eğitim, oyun içerikli materyaller geliştirilecek.

Erken çocukluk dönemi bakım ve eğitim hizmeti veren kurumlar açısından ortak bir düzenleme yapılacak. Bu kurumların açılmasına ve faaliyet göstermesine yönelik kriterler hizmet çeşitliliğine imkan tanıyacak şekilde belirlenecek.

Erken çocukluk dönemi bakım ve eğitim hizmeti veren kurumların sayıları artırılacak ve hizmet sunum modelleri çeşitlendirilecek, denetimleri artırılacak.

Çocukların fiziksel, sosyal ve zihinsel gelişimlerini destekleyici kültürel, sanatsal, bilimsel, sportif faaliyetler özendirilecek, yaygınlaştırılacak ve erişilebilir hale getirilecek.

Gençlik merkezlerinin çocuklara da hizmet verebilmesi ve çocukların bu merkezlere erişimlerinin kolaylaştırılması için düzenlemeler yapılacak.

Çocuk İşçiliği ile Mücadele Birimleri yaygınlaştırılacak

Erken çocukluk döneminden başlamak üzere çocukların eğitim hayatlarındaki yoksunlukları dikkate alınarak servis, eğitim materyali, beslenme gibi bireysel ihtiyaçlarını gidermeyi sağlayacak farklı ve esnek uygulamalar gerçekleştirilecek.

Mevcut destekler de dikkate alınarak farklı alanlarda başarılı ve yetenekli olan ancak maddi imkansızlıkları nedeniyle bu alanlarda ilerleyemeyen çocuklara yönelik destekler hayata geçirilecek.

Kırsal bölgelerde yaşayan çocuklar için koruyucu ve önleyici hizmetlere erişimi artırmaya, fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik çalışmalar yapılacak.

Başta sokakta, ağır ve tehlikeli işlerde, aile işleri dışında ücret karşılığı, gezici ve geçici tarım işlerinde çalışanlar göz önünde bulundurularak çocuk işçiliği ile mücadele edilecek. Çocuk işçiliği ile mücadele alanında toplumsal bilinç geliştirilecek.

Çocuk İşçiliği ile Mücadele Birimleri 81 ilde yaygınlaştırılacak. Yerelde çocuk işçiliği ile mücadele alanında çalışan ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği ile koordinasyonun geliştirilmesi daha etkin hale getirilecek.

Mevsimlik gezici tarımda çalışan ailelerin çocuklarının gelişimlerine katkı sağlayacak faaliyetler düzenli ve sürekli hale getirilecek, çocukların bu imkanlara erişimi artırılacak.

Çocuklara özgü uzlaştırma usulleri geliştirilecek

Çocuk adalet sistemi önleyici, onarıcı ve geliştirici mekanizmalar doğrultusunda risk takibini içeren bir yapıya kavuşturulacak.

Çocuk Koruma Kanunu’nda öngörülen çocuklara özgü tedbirlerin uygulanması ve tedbir kararlarının izlenmesine ilişkin mekanizmaların geliştirilmesi sağlanacak.

Çocuk adalet sistemi “onarıcı adalet” yaklaşımıyla yeniden yapılandırılacak.

Çocuklara özgü uzlaştırma usulleri geliştirilecek, suça sürüklenen çocuklar yönünden kamu davasının açılmasının ertelenmesi modeli oluşturulacak. İlk derece yargılama ile kanun yolu incelemelerinin öncelikli olarak yapılması sağlanacak.

Çocuklara özgü alternatif infaz usulleri geliştirilecek. Adli süreçte çocuklara özgü koruma mekanizmaları güçlendirilecek, çocuk dostu mülakat usulleri desteklenecek ve adliyelerde adli görüşme odalarının sayısı artırılacak.

Çocukların suça maruz kalmalarının önlenmesine yönelik olarak kurumların kapasitesi artırılacak.

Çocuk istismarının nedenleri araştırılacak

Korunmaya ihtiyacı olan çocuklara yönelik aile odaklı hizmetlerin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması sağlanacak.

Çocuğa yönelik ihmal, istismar ve şiddeti önleyecek program ve uygulamalar geliştirilecek, risk altındaki çocuklara ve ailelerine yönelik hizmetler ile psiko-sosyal destek programları yaygınlaştırılacak.

Çocuğa yönelik ihmal, istismar ve şiddetin nedenlerini içeren ve mevcut durumu tespit eden bilimsel araştırmalar yapılacak.

Erken çocukluk döneminden başlamak üzere çocuklara ihmal, istismar ve şiddet konularında farkındalık eğitimleri verilecek, çocukların yaşam becerileri güçlendirilecek.

Çocuklarla çalışan profesyonellerin ihmal, istismar ve şiddeti tespit etme ve gerekli yönlendirmeyi yapma kapasitelerini artırmaya yönelik programlar düzenlenecektir.

Çocuk İzlem Merkezlerinin hukuki altyapısı tamamlanacak ve sayıları artırılacak. Çocuk Koruma İlk Müdahale ve Değerlendirme Birimlerinin güçlendirilmesi ve etkililiğinin artırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.

Adliyelerde çocuklara nitelikli destek sunan Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri yaygınlaştırılacak.

Çocukların ve ebeveynlerin ihtiyaçları doğrultusunda psiko-sosyal destek hizmetleri yaygınlaştırılacak, riskli ve a-tipik gelişim gösteren çocuklara uygun gelişimsel müdahaleler, izlenme ve yönlendirmeler yapılacak, çocuklar arasında sağlık, sosyal medya ve hukuk okur-yazarlığı artırılacak.

Okullarda ve sosyal hizmet merkezlerinde sağlık, beslenme, hukuk, sosyal medya okuryazarlığı becerilerini güçlendirecek program ve faaliyetler yürütülecek.

Çocukluk çağında obezitenin sonlandırılmasına, sağlıklı beslenmenin ve fiziksel hareketliliğin artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek.

Çocukların, sağlıklı gelişimlerini olumsuz etkileyecek oyun ve dijital uygulamalar ile kitap, sosyal medya gibi yayın içeriklerinden korunmasına yönelik tedbirler alınacak.

Çocukların dijital risklerden, yazılı ve görsel medyanın zararlarından korunmasına yönelik çalışmalar artırılacak.

Kültürel yapıya uygun olarak yaş ve içerik açısından kullanıcılar ile ebeveynler için bilgilendirici bağımsız oyun derecelendirme sistemi oluşturulacak. Çocuk dostu yayınlar desteklenecek.

Uluslararası veya geçici koruma altında olan çocukların toplumla bütünleşmelerini ve akranlarıyla ortaklıklar kurmalarını sağlamak üzere, yaşam becerilerini ve kültürler arası etkileşimi artıracak programlar sürdürülecek.

Uluslararası veya geçici koruma altında olan çocuklara yönelik sosyal uyum programları yaygınlaştırılacak.

Çocukların bağımlılık yaratan davranış ve maddelerden korunmalarına yönelik tedbirler alınacak, tedavi merkezlerinin nitelik ve niceliği artırılacak, sosyal rehabilitasyon, uyum hizmetleri geliştirilecek.

Gençlerin sosyal hayatta aktif rol almaları desteklenecek

Gençleri okul-sınav-iş bulma döngüsünden çıkartan, fiziksel, sosyal ve bilişsel gelişimleri ile yenilikçi ve girişimci niteliklerini destekleyen kültürel, bilimsel, sportif faaliyetler özendirilecek, erişilebilir hale getirilecek.

Ders dışı zamanlarda gençlerin fiziksel, sosyal, sanatsal, sportif, bilişsel ve kültürel gelişimlerini destekleyici faaliyetlerin okullarda sunulmasına yönelik bir model geliştirilecek. Bu model içerisinde kurgulanan hizmetler okulların fiziki ve insan kaynağı kapasiteleri ile maddi imkanları geliştirilerek ilgili kurumlarca sunulacak.

Gençlerin sosyal hayatta ve karar alma mekanizmalarında aktif rol almaları desteklenecek.

Bağımlılık yapıcı maddelerle etkin mücadele edilecek, bu maddelerin kullanım durumunu tespit etmeye yönelik araştırma ve hizmetlere devam edilecek, sosyal rehabilitasyon, uyum hizmetleri geliştirilecek.

Bağımlılık yapıcı maddelerin ilgi çekici olmaktan çıkarılması, sigara ve alkol gibi maddelerin erişilebilirliğinin zorlaştırılmasına yönelik tedbirler alınacak.

Sosyal Uyum Birimlerinin sayısı artırılacak

Sosyal Uyum Birimlerinin sayısı artırılacak, tedavi sonrası rehabilitasyon ile takip hizmetlerinin etkinleştirilmesi için ihtiyaç duyulan hukuki düzenlemeler yapılacak ve bu hizmetler yaygınlaştırılacak.

Uluslararası veya geçici koruma altında olan gençlere yönelik sportif, kültürel, eğitsel faaliyet ve programlar desteklenecek. Bu gençlere istihdama yönelik mesleki yönlendirmeler yapılacak.

Başta eğitimde ve istihdamda olmayanlar olmak üzere gençler, KOSGEB ve İŞKUR’un mesleki yönlendirme, girişimcilik ve meslek edindirme hizmetleri hakkında bilgilendirecek ve bu hizmetlere yönlendirecek.

Gençlerle çalışan kurumlar ile KOSGEB ve İŞKUR arasındaki iş birlikleri artırılacak.

Kaynak: AA