Savaşlar, iklim değişiklikleri, doğal afetler ve coğrafi etkenler…

Bir yanda iklim nedeniyle Afrika’da temiz içme suyu bile bulamayan insanlar, diğer yanda savaş bölgesinde yaprak yiyerek hayatta kalmaya çalışan Yemenliler…

Öte yandan 2,3 milyon kişinin gıda sıkıntısı çektiği Haiti’de çamur kekleri yiyerek hayata kalmaya çalışan halk…

Günümüzde gıda sıkıntısının temel nedenleri olarak savaş ve iklim değişiklikleri gösterilirken, nüfus artışı krizin daha da hızlanmasına neden oluyor.

Dünya Gıda Programının (WFP) “2019 Küresel Gıda Krizi Raporu”na göre, geçtiğimiz yıl açlık tehlikesi ile karşı karşıya olan ülkelerin başında Yemen, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Afganistan, Etiyopya, Suriye, Sudan, Güney Sudan ve Nijerya geliyor.

Açlık tehlikesiyle karşı karşıya olan ülkeler ve krizin sebepleri

Dünya Gıda Programı verilerine göre, 53 ülkede 113 milyondan fazla kişi, savaş ve doğal afetler nedeniyle acil gıda gerektiren akut açlık çekiyor.

Gıda sıkıntısında ilk sırada yer alan ülkelere bakıldığında, siyasi sebepler nedeniyle çıkan çatışma ve savaşların başlıca etken olduğu söylenebilir.

Yemen

Dünyada açlık krizinden en çok etkilenen ülke olan Yemen’de, toplam nüfusun yüzde 53’ünden fazlasının acil gıda ve geçim yardımına ihtiyacı var. 

Milyonlarca Yemenliyi insani yardıma muhtaç hale getiren neden, ülkede 5 yıldır devam eden iç savaş.

Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın hüküm sürdüğü Yemen’de Husiler ile hükümete bağlı güçler arasında çatışmalar yaşanıyor.

İran destekli Şii Husiler, Eylül 2014’ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulundururken, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri Mart 2015’ten bu yana Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.

Ülke açlık, kolera, çatışma ve hava saldırıları sonucunda bedelini sivillerin ödediği büyük bir insanlık dramına sahne oluyor. Ne uluslararası sivil toplum kuruluşlarının ne de Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı yardım kuruluşlarının dünya genelinde düzenlediği yardım kampanyaları, Yemen’de yaşanan durumu değiştirmeye yetiyor.

Kongo Demokratik Cumhuriyeti

İnsani durumun kötüye gittiği Afrika ülkesi Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde 13 milyon kişi gıda kriziyle karşı karşıya.

Gıda krizinin nedenini, ülkenin içindeki saldırılar ve etnik çatışmalar oluşturuyor.

2018’in son 6 ayında ülkede artan silah çatışmalar nedeniyle, 13 milyon kişinin gıda güvenliğinin olmadığı belirtildi.

Afganistan

Afganistan’da siyasi krizlere bağlı çatışma ve güvensizlik ortamı ve iklime bağlı afetler, çok sayıda insanın gıda güvensizliğine sürüklenmesine yol açıyor. Ülkede 10,6 milyon kişi gıda sıkıntısı yaşıyor.

Afganistan’da 2018’deki şiddetli kuraklık, gıda üretimini kısıtladı ve 2011 kuraklığından bu yana ülkede en kötü gıda güvensizliği ve acil durum yaratarak, çifçilerin varlıklarını kaybetmesine yol açtı.

Etiyopya

Etiyopya’da son yıllarda tırmanışa geçen etnik çatışmalar, insani krizi tetikledi. Ülkede 8,1 milyon kişi, gıda sıkıntısı nedeniyle zor durumda.

Komşularındaki siyasi ve ekonomik sorunlar nedeniyle yaklaşık 900 bin mülteciye ev sahipliği yapan Etiyopya, son dönemde ülkenin farklı bölgelerinde görülen etnik çatışmalar nedeniyle yeni bir insani krizle karşı karşıya kaldı. 

Etiyopya’da gıda sıkıntısının yaşanmasında etkili bir diğer faktör de yağışların azalması nedeniyle yaşanan kuraklık. 

Suriye

Suriye’de gıda sıkıntısı çeken 6,5 milyon insan var. Ülkede 2011’de başlayan ve 8 yıldır devam eden iç savaş nedeniyle milyonlarca kişi insani yardıma muhtaç. 

Ülkede geçtiğimiz yıl olumsuz hava şartları nedeniyle buğday üretiminin azalması da halkın gıda sıkıntısıyla karşı karşıya kalmasına neden olan bir diğer faktör.

Sudan

Sudan’da 6,2 milyon kişi gıda sıkıntısı çekiyor. Sudan, 2017’nin sonlarından bu yana, büyük makro ekonomik zorluklarla karşı karşıya.

Güney Sudan

Yıllardır dış ülkelerin gıda yardımına muhtaç durumda olan Afrika’nın petrol zengini ülkelerinden Güney Sudan’da 6,1 milyon insan gıda sıkıntısı çekiyor.

2011 yılında bağımsızlığına kavuşan ülkede gıda güvensizliği ve açlık tehlikesinin nedenleri, yıllarca süren iç savaş, kuraklık ve ekonomik kriz olarak gösteriliyor.

Halkın beslenme sorununu çözebilecek durumdaki tarım alanları savaş nedeniyle yıllardan bu yana ekilemediği için ürün alınamıyor.

Güney Sudan, Sudan’dan ayrılarak 2011’de bağımsızlığını ilan etmiş, 2013 yılında Devlet Başkanı Salva Kiir ve yardımcısı Riek Machar arasındaki iktidar mücadelesi sonucu iç savaşa sürüklenmişti.

Nijerya

Nijerya’da 5,3 milyon kişi gıda sıkıntısıyla karşı karşıya.

Boko Haram saldırılarının, ülkenin kuzeydoğu bölgesindeki yetersiz beslenme krizinin en büyük sebebi olduğu belirtiliyor.

Dünya nüfusu artarken kaynaklar azalıyor

Raporlar, dünyada bazı bölgelerde yaşanan gıda krizinin boyutlarını gözler önüne sererken, nüfus artışı ise kaynakların azalması tehlikesini beraberinde getiriyor.

1950’de 751 milyon olan dünyanın kentsel nüfusu, 2018’de 4,2 milyara yükseldi.

BM tarafından dünya nüfusuna dair hazırlanan rapora göre, 2050 yılında dünyada 9,7 milyar insan yaşayacak. Yüzyılın sonunda ise bu rakamın 11 milyara çıkması bekleniyor.

Ayrıca kırsal bölgelerde yaşayan insan sayısı günden güne azalırken, yapılan araştırmalar, küresel nüfusun 3’te 2’sinden daha fazlasının 2050’ye kadar kentsel bölgelerde yaşayacağını gösteriyor. Bahse konu bu göç durumu ise, insanların tüketim alışkanlıklarını değiştirmesi nedeniyle gıda krizine etki eden faktörler arasında.

Dünya nüfusunun artması, kaynakların azalması riskini de beraberinde getiriyor. Uzmanlar, dünya genelinde insanların benzer gıdalarla beslenmesi, kaynak açısından olası bir krizin meydana gelmesinden endişeleniyor. Bu nedenle, gıda kıtlığının yaşanmaması için kaynakların çeşitlendirilmesi yönünde çalışmalar yapılıyor.

Kaynak: WWF, WFP, BM, BBC, DW, AA