Toronto yakınlarındaki Niagara-on-the-Lake kasabasında basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Bağımsız Etik Komisyonu Başkanı Mario Dion’un, uluslararası inşaat şirketi SNC-Lavalin’in yolsuzluk davasıyla ilgili 58 sayfalık raporunu değerlendirdi.

Trudeau, “Bu raporu tamamen kabul ediyorum ve tüm sorumluluğu alıyorum” diye konuştu.

“Özür dileyemem”

Kanada Başbakanı Trudeau, Etik Komisyonu raporunun bazı kısımlarına katılmadığını belirterek, “Etik kurallarını çiğnediğimi kabul ediyorum ancak, büyük bir işverenin cezai kovuşturulmasının olumsuz sonuçlarını önlemeye çalışmak için bu yolu seçtim. Başbakan olarak görevim, Kanadalıların çıkarlarını savunmaktır. Kanada halkının işlerini kaybetmemeleri için ayağa kalktığımdan dolayı özür dileyemem” diye konuştu.

Muhalefet tepkili

Öte yandan Başbakan Trudeau’nun açıklamaları, muhalefet liderlerinin de gündemindeydi. Muhafazakar Parti Lideri Andrew Scheer, Trudeau’nun ülkeyi yönetmeye uygun olmadığının komisyon raporu ile saptandığını söyledi. Andrew Scheer, Başbakan için Kraliyet Atlı Polisi’nin potansiyel suçluluk soruşturması başlatması çağrısında bulundu.

Bir diğer muhalefet partisi Yeni Demokrat Parti (NDP) Lideri Jagmeet Singh, “Bay Trudeau’nun bir şirketin çıkarına fayda sağlamak için çalışıyor olması kabul edilemez. Bay Trudeau bu haliyle, Kanada başbakanı olamaz” dedi.

Kriz nasıl başladı?

Montreal merkezli SNC-Lavalin şirketi, bünyesinde başka şirketleri de barındıran Kanadalı uluslararası taahhüt firmalarından birisi. Eski Libya Lideri Muammer Kaddafi ve sonrasında da oğlu Saad Kaddafi ile olan ilişkileri nedeniyle 2010 yılından bu yana mercek altında olan şirket, son olarak Montreal’de aldığı süper-hastane ve köprü ihalelerinde rüşvet verdiği iddiaları nedeniyle soruşturuluyor. 10 milyar dolar yıllık cirosu olan şirkette, son davalar hariç 9 üst düzey yönetici bugüne kadar rüşvet ve usulsüzlük nedeniyle hüküm giydi.

Şirket hakkındaki söylentileri ısrarla gündeme taşıyan muhalefetin baskıları sonucu Başbakan Trudeau, 14 Ocak 2019’da Jody Wilson-Raybould’u Adalet Bakanlığından alarak, Gazilerle İlişkiler Bakanlığına atadı. Ülke genelinde yayımlanan Globe and Mail Gazetesi, 7 Şubat tarihli manşetinde, Kanada Başbakanlık Ofisi’nin SNC-Lavalin hakkında açılan yolsuzluk kovuşturmasına müdahale etmek için Adalet Bakanı Wilson-Raybould’a baskı yaptığını yazdı. Aynı gazetenin 8 Şubat tarihli haberine konuşan bazı hükümet yetkilileri de, SNC-Lavalin’den bazı kişilerin kovuşturmanın rafa kaldırılması da dahil olmak üzere Jody Wilson-Raybould ile görüşmeler yapıldığını doğruladı.

Kanada Etik Komisyonu da, 11 Şubat’ta iddiaları araştırmak üzere soruşturma başlattı. Gazilerle İlişkiler Bakanı Jody Wilson-Raybould, siyasi krize dönüşen gelişmeler üzerine 12 Şubat’a günü hükümetteki görevinden istifa ettiğini açıkladı. Jody Wilson-Raybould’a destek veren Hazine Bakanı Jane Philpott da aynı hafta istifa ederken, gelişmelerin odağındaki bürokrat olan Kanada Başbakanı Justin Trudeau’nun Özel Kalem Müdürü Gerard Butt da, yoğun eleştiriler nedeniyle görevini bırakmıştı.

Kanada gündeminin ilk maddesi haline gelen iddialar hakkında Federal Parlamento Adalet Komitesi de soruşturma açmıştı.