27 yaşında askeri bir darbeyle yönetimi ele geçiren ve Libya’yı 42 yıl boyunca demir yumrukla yöneten Muammer Kaddafi rejimine karşı 15 Şubat 2011’de   protestolar başladı. Kaddafi rejiminin barışçıl gösterilere müdahalesi çok geçmeden ülkeyi kanlı bir iç savaşa sürükledi.

Libya ordusu, muhaliflerin merkezi konumundaki Bingazi’yi kuşatınca, ikinci bir Saraybosna trajedisinin önüne geçmek isteyen Birleşmiş Milletler (BM) harekete geçti.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinden (BMGK) çıkan kararın ardından Fransız ve İngiliz uçakları aynı gece Kaddafi’ye bağlı birlikleri hedef alan hava saldırılarına başladı.

Hava bombardımanı altındaki Kaddafi güçleri fazla direnemedi. Başkent Trablus, 2011’in Ağustos ayında muhaliflerin eline geçti.  

Kaddafi öldürüldü, yeni dönem başladı

Kaddafi ise bir süre saklandıktan sonra memleketi Sirte’deki bir dehlizde linç edilerek öldürüldü.

Artık Libya’da yeni bir dönem başlamıştı. Geçici yönetim ülkeyi ilk özgür seçimlere götürdü ama seçim Libya’ya istikrar getirmedi.

Silahlı gruplar arasında yeni bir paylaşım kavgası başladı. İşte tam da o dönemde, Libyalıların Kaddafi döneminden tanıdığı bir yüz yeniden sahneye çıktı. 

O isim General Halife Hafter’di.

Hafter, 2014 yılında seçimle işbaşına gelen Milli Kongrenin lağvedildiğini duyurdu ve başarısız bir darbe girişiminde bulundu. Darbe girişimi başarısızdı ama artık Libya’da Tobruk ve Trablus merkezli 2 ayrı hükümet vardı. Libya fiilen ikiye bölünmüştü. 

2015 yılında Fas’ta imzalanan Suheyrat Anlaşması da bu bölünmüşlüğü gideremedi. Geçtiğimiz nisan ayında ise Hafter bir kez daha sahneye çıktı. Elinde sadece kara değil, hava ve deniz gücü de bulunan General Halife Hafter, emrindeki silahlı güçlere Trablus’u ele geçirme talimatı verdi. 

Hafter’e karşı protesto

Başkent Trablus’ta Halife Hafter’e karşı gösterilerin düzenlendiği meydanın Muammer Kaddafi dönemindeki adı, Yeşil Meydan’dı. O günlerde bu meydanda ellerinde yeşil bayraklar ve posterler taşıyan Kaddafi yanlılarının gösterileri vardı.

Trablus’un sembolü olan meydanın ismi daha sonra Şehitler Meydanı olarak değişti. Trablus’taki Şehitler Meydanı bu kez Hafter’e karşı düzenlenen protesto gösterilerine sahne oluyor. 

General Halife Hafter kimdir?

1943 Ecdebiye doğumlu General Halife Hafter, petrol zengini Libya’da son 5 yıldır yaşanan krizin önemli aktörlerinden biri. Sovyetler Birliği’nde askeri eğitim görüp Kaddafi’nin liderliğindeki orduya katıldı.

1969’da Kaddafi’nin Kral İdris’i devirmesinde rol oynadı. Bu adımı, onu Kaddafi’nin en çok güvendiği isimlerden biri haline getirdi. Kaddafi başa geçince Genelkurmay Başkanlığı yaptı.

1986 yılında, Fransa’nın desteklediği Çad güçleriyle çatışan birliklerin başına getirilmesi ise rüzgarı tersine çevirdi. Libya yenildi, 1987’de Hafter ve askerleri esir düştü. Kaddafi askerleri geri çekince de bir daha hiçbir şey eskisi gibi olmadı. Yıllarca hapis yatan Hafter, ABD’ye sürgüne gönderildi. ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatına (CIA) çalışmakla suçlandı.

2011’de Kaddafi karşıtı ayaklanma başlayınca ülkesine geri döndü.

2014’ün şubat ayında, BM destekli seçimlerde yeniden güç kazandı.

Hafter güçleri, 2014’ten beri ülkenin doğusunda Tobruk ve önemli petrol limanlarının da olduğu büyük bir alanı kontrolü altında tutuyor.

Hafter’e göre, ülkenin istikrarını sağlayabilecek tek güç kendisi.

Kaynak: TRT Haber