Son yıllarda adını giderek daha fazla duyduğumuz bir tehlike var: Rota virüsü… Virüs özellikle 2 yaş altındaki çocuklarda görüldüğünde, çok daha dikkatli olmak gerekiyor. Çünkü dünyada her yıl ortalama 600 bin çocuğun ölüm nedeni bu virüs.

Rota virüsü ve virüsten korunmak için yapılması gerekenleri Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Alerji ve Klinik İmmünoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, TRT Haber’e anlattı.

Rota virüsü nedir?

Rota virüsü özellikle 2 yaşından küçük çocuklar için dünyada çok ciddi bir hastalık nedeni. Ciddi ishal, kusma ve ateş yapıyor. Küçük çocuklarda sıvı kaybına neden olduğu için ölümlere dahi yol açabiliyor. Bütün dünyada aşağı yukarı senede iki milyon kadar çocuğun hastaneye yatmasına sebep oluyor. Genellikle de gelişmekte olan ülkelerde 600 bine yakın ölüme neden oluyor. 

Bu virüs daha çok hangi ülkelerde görülüyor? 

Bu virüse doktorlar, hastalık yapma açısından “demokratik virüs” diyor. Nedeni ise hem gelişmiş hem de az gelişmiş ülkelerde aynı sıklıkta görülmesi. Ama ölüm olayları tabii ki az gelişmiş ülkelerde çok daha fazla oluyor. 

Rota virüsü nasıl bulaşıyor? 

Yiyeceklerle ve kirli su kaynaklarıyla bulaşıyor. Bu nedenle hijyene dikkat etmek gerekiyor. Çocuk yuvaları ve bakım evleri gibi yerlerde bulaşma riski yüksek. Mesela çocuğun altını değiştirirken dikkat edilmezse, kirli materyalle, bezler aracılığıyla bulaşma söz konusu olabiliyor. 

Bu virüsten korunmak için ne yapmak gerekiyor? 

Hijyene dikkat etmek gerekiyor. Ayrıca aşısı da var. Türkiye’de henüz rutin olarak uygulanan bir aşı değil. İsteyen yaptırıyor çocuklarına. Büyük oranda hastalıktan koruyan, hastalığı önleyen ya da hafif geçmesine neden olan güvenilir bir aşı. Bu aşının iki türü var; biri iki kere, diğeri ise üç kere yapılıyor. Altı haftalıktan başlanıyor. Dört hafta arayla iki kere yapılıyor. Son dozun 6 aylık olduğunda verilmiş olması gerekiyor. Üç doz yapılan aşının tamamlanması ise bebek 8 aylık oluncaya kadar sürebiliyor. Oldukça etkili bir aşı. Bu aşı sayesinde çocuklar hastalığı hafif atlatıyor ya da hiç yakalanmıyor. 

Hastalığın tedavi sürecinde neler yapılması gerekiyor? 

Çocuğun ishalli olduğu dönemde mümkün olduğunca aldığı sıvıyı artırıyoruz. Bazen bu serum şeklinde de oluyor. Çocuk eğer alabiliyorsa ağızdan sıvı vermeyi tercih ediyoruz. İstenirse diyet yapılabilir ama bunu da çok abartmamak gerekiyor. Mümkün olduğu kadar ishalli dönemlerde şekerli ve yağlı yiyecekleri azaltmakta fayda var. Bunun dışında probiyotiklerin kullanılması ishal süresini biraz kısaltıyor. İshal kesicileri ve antibiyotikleri asla kullanmıyoruz. Sonuçta kendi kendine geçen bir hastalık. İyileşme süreci bazen bir haftaya kadar uzayabiliyor. 

Aileler hangi tabloyla karşılaşınca mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalı? 

Ufak tefek ishallerde doktora gitmenin gereği yok. Çocuk aşırı sulu olmayan ishalse, günde üç-dört kereden fazla ishal olmuyorsa ve her an kusma eşlik etmiyorsa evde beklenebilir. Tabii çocuğun aldığı sıvı miktarını artırmak şartıyla… Fakat hem ishal hem de kusma oluyorsa çocukta bir sıvı kaybı beklenebilir. Yüksek ateş söz konusuysa doktora gitmek gereklidir. Özellikle altı aylıktan küçük çocuklarda ishal ve kusmayla devam eden bir tablo varsa onların öncelikli olarak doktora başvurmaları doğru olur.