Sosyal medya maganda sürücüleri teşvik etmeye başladı. “Ruh sağlığı bozuklar topluluğu” , “Sadece hızlılar takip etsin …” gibi sloganlar kullanan sosyal medya grupları gün geçtikçe yaygınlaşıyor. Açılan hesaplar üzerinden “en iyi makas atanlar”, “En iyi drift yapanlar”, “En çok hız yapanlar” bile seçiliyor. Özellikle genç sürücüler, makas atarken çektikleri görüntüleri sosyal medyada paylaşarak en iyi seçilmek için yarışıyor. Bir yandan hız yapıp bir yandan da görüntü çekmeye çalışan sürücülerin bir çoğu da kazaya sebebiyet veriyor.

Makas atmanın cezası 2 bin lira

Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Altınbaş Üniversitesi’nden Ceza Hukukçusu Doç. Dr. Hasan Sınar, makas atarak yapılarak trafik ihlalinin özellikle otobanlarda çok sık yaşandığını söyledi.

Sınar, “Şu soruyu sormalıyız, insanlar nasıl bu kadar pervasızca makas atabiliyor ve bundan dolayı cezalandırılıyorlar mı? Aslında mevzuatta ceza öngörülüyor. Karayolları Trafik Kanunu’na bağlı idari para cezası uygulaması var. Bu ceza da her yıl artırılıyor. 2019 yılı başında yapılan değişiklikle şu anda makas atmanın cezası bin 2 lira. Ancak o para cezasının varlığı bu fiilleri sona erdirmeye yetmiyor” ifadelerini kullandı. 

Doç. Dr. Sınar, “Yollardaki bütün ana arterlerde Elektronik Denetleme Sistemi’nin (EDS) aktif hale getirilmesi fevkalade önemli. Şu anda sadece yakalanabilen, tespit ve ihbar edilenlere bu cezayı uyguluyoruz” diye konuştu.

“Yapay zeka makas atanı yakalasın”

Bin 2 lira para cezasının az değil ama tek başına yeterli olmadığını dile getiren Doç. Dr. Sınar, “Teknoloji gelişti, trafik ihlallerinin oluşturulan bir yapay zeka algoritmasına yüklenmesi ve bu ihlali gerçekleştirenlerin anında tespit edilmesi halinde İstanbul’un neresinde olursa olsun bu sürücülere yaptırım gelecek. Bunun için yasal alt yapıyı oluşturmak da çok kolay. Bin 2 lira para cezası az değil ama tek başına yetmez. Bunun yanında mutlaka makas atma fiilini gerçekleştiren, trafikte genel güvenliği kasten tehlikeye sokan kişinin anında ehliyetinin belli bir süre iptal edilmesi lazım. Hatta aracın da belli bir süre trafikten çekilmesi gerekiyor. Yapay zeka algoritmasını hayata geçirdiğimiz zaman kim, nerede, ne zaman, ne şekilde suç işlemiş olursa olsun, hiçbir şekilde bu yaptırımdan kaçamayacak” dedi.

“BTK sosyal medya için harekete geçsin”

Sınar, “Sosyal medyada makas atan kişilerin çektiği videolara yönelik 5657 sayılı kanun son derece açıktır. Derhal idari tedbir alıp, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) o videoları erişime engelleyebilir. Bu konuda onların da hareket geçmesi gerekiyor” diye konuştu.

“Batı’da makas atan sürücüleri rehabilitasyon merkezine gönderiyorlar”

Trafik ve Yol Güvenliği Uzmanı Dr. Suat Sarı ise, “Sorunun köküne inip, insanların rehabilite edemezsek sonuca varamayız. Kanundaki ceza maddesine bu insanları rehabilite etmeyi de eklemek lazım. Batı’da drift yapan ‘sosyal anarşist’ olarak nitelendirilen sürücüleri 1 ay rehabilitasyon merkezlerine gönderiyorlar. Onlar, trafik psikologları eşliğinde rehabilite ediliyor. Yurt dışında drift sorunu böyle çözüldü. Bu insanları topluma kazandırıp bir daha drift yapmamalarını sağlıyorlar” diye konuştu. 

Alınması gereken önlemleri anlatan Sarı, “Drift yaptığınızda etrafınızdakileri için problem oluyorsunuz. Her an başkalarına vurabilirsiniz ve kötü örneksiniz. Drift yapan kişi öğrenciyse okuluna, işçiyse mutlaka çalıştığı kuruma geri bildirimle bu davranışını bildirmek gerekiyor. Aldığı cezayla bu bütünleştiği zaman o sürücü de rehabilitasyona girmiş olur. Eğer geri bildirimleri yapmazsak, kişileri rehabilite etmezsek bu artacaktır. Çünkü polisin her yerde kamerası yok, her yerde polis yok” ifadelerini kullandı.

“Her yıl 7 bin kişi hayatını kaybediyor”

Trafiğin psikoloji işini olduğunu vurgulayan Sarı, “Ülkemizde trafik psikologları yok denecek kadar az. İnsanların trafikteki davranışları, motivasyonları ve yanlış yaptığı hareketlere bu psikologlar bakar. Hatta yolların dizaynda da trafik psikologlarından görüş alınır. Buna çok ihtiyacımız var. Türkiye’de her yıl trafikte 7 bin 400 kişi ölüyor, 320 bin kişi yaralanıyor, bunların yüzde 15’i de engelli olarak hayatını sürdürüyor. Mutlaka bu olaya el atmak lazım. Sosyal medyayı yönetenler, topluma kötü örnek olacak içerikleri engellesinler. Küfürleri engelledikleri gibi drift videolarına da izin vermesinler” dedi. 

Kaynak: DHA