Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı Konferans Salonu’nda düzenlenen “Yükseköğretimde Engelsiz Ufuklar Çalıştayı ve 2019 Yılı Engelsiz Üniversite Ödül Töreni”nin açılışında Engelliler Haftası nedeniyle hem dünyada hem de Türkiye’de bu alana farkındalık oluşturmak adına pek çok etkinlik düzenlendiğini söyledi.

“Engelsiz Üniversiteler Ödül Töreni” ve farklı konulardaki çalıştayların YÖK tarafından artık geleneksel hale getirildiğine işaret eden Selçuk, Türkiye’nin 82 milyonluk büyük bir aile olduğunu, engellileri de bu ailenin en kıymetli üyelerinden gördüklerini belirtti.

Engellilerin moral, motivasyon ve başarılarını teşvik etmenin, Türkiye’nin birlik ve dirliğinin olmazsa olmazlarından olduğuna dikkati çeken Selçuk, “Bu birliği sağlayarak tam anlamıyla bir toplum olabilmemiz için engellilerimizi her alanda daha aktif ve güçlü bir konuma getirmek durumundayız. Engelli vatandaşlarımızın sorunlarına kalıcı çözümler üreterek, sosyal yaşamın her alanında var olmalarını sağlamak bizim aynı zamanda insana olan saygımızın da gereği.” diye konuştu.

“Hedefimiz yüzde yüz erişilebilirlik”

Engellilerin sorunlarına yönelik geliştirilen politikalarla 17 yıldır büyük hizmetler yaptıklarını hatırlatan Selçuk, başta eğitim, sağlık, istihdam ve bakım hizmetleri olmak üzere büyük bir değişimi gerçekleştirdiklerini anlattı.

Engelliler için bu alanlardaki mevzuat değişikliklerini de hatırlatan Selçuk, şöyle devam etti:

“Engellilerin eğitim ve sağlık başta olmak üzere her türlü hizmete kolaylıkla erişmelerini sağladık. Kamu binalarının, açık alanların, toplu taşıma araçlarının, bilgi ve iletişim sistemlerinin daha erişilebilir olmasını zorunlu hale getirdik. Eğitimler düzenleyerek, okul, hastanelerde pilot projeler yürüterek de bu kurumların standartlara uygun hale gelmesini sağlıyoruz. Ayrıca denetim faaliyetlerini başlatarak, belediyelerin ve kurumların erişilebilirliğin sağlanması için harekete geçmelerini sağlıyoruz. Hedefimiz ‘yüzde yüz erişilebilirlik’.”

Evde bakım yardımı

Selçuk, bugün artık engelli bireylerin ve ailelerin toplumsal yaşama daha aktif bir biçimde katıldığına işaret ederek, engellilere tanınan sosyal haklara ilişkin bilgi verdi.

Bakanlığın engellilerin bakımında aile odaklı bir yaklaşımı daha doğru bulduklarının altını çizen Selçuk, “Bakıma muhtaç engellilerimiz için 2007 yılında başlattığımız evde bakım yardımı kapsamında 2018’de yarım milyonu aşkın engelli vatandaşımız için yaklaşık 7 milyar lira ödeme yaptık. Evlerinde engelli yakınlarına bakan ailelerimizin kendi ihtiyaçlarını karşılamaları için engelli kardeşlerimizi yılda 45 güne kadar yatılı bakım merkezlerimizde ücretsiz misafir ediyoruz. Ayrıca engelli yakınına bakmakta zorluk yaşayan ailelerimize, personelimizle evde bakıma destek de olmaktayız.” bilgisini verdi.

Yatılı bakım hizmeti

Yaşamlarını kendi başlarına sürdüremeyen engelliler için de yatılı bakım hizmetlerini etkin bir şekilde sürdürdüklerini hatırlatan Selçuk, “341 bakım merkezinde 25 bin engellimize yatılı bakım hizmeti sunmaktayız. Gururla söylemek isterim, 2002 yılında 2 bin 600 engelli, kurum bakımı için sırada bekliyorken, hamdolsun şu anda bakım için sırada bekleyen engelli vatandaşımız bulunmamakta.” ifadelerini kullandı.

Evde bakımı desteklemek adına engelli vatandaşlara gündüzlü bakım hizmeti de sunduklarına değinen Selçuk, “Son 4 ayda bu konuda büyük bir ivme gerçekleştik. 43 yeni gündüzlü engelli bakım merkezini açtık, şu anda 51 merkezimiz bulunuyor.” dedi.

Engelliler ve aileleri için yaptıkları bu sosyal hizmetlerin, insan odaklı sosyal devlet anlayışları doğrultusunda gerçekleştirdiklerini aktaran Bakan Selçuk, şöyle konuştu:

“Ülkemiz bugün artık, engelli vatandaşlarımızla ilgili yapılan hizmetler ve oluşturulan standartlar noktasında dünyaya rol model olabilecek bir seviyeye ulaşmış durumda. Bu seviyeye gelmemiz, azimle ve istikrarlı şekilde uygulanan politikalar neticesinde. Bu sosyal hizmetlerimiz için, 2019 yılında engelli vatandaşlarımıza yaklaşık 14 milyar lira bir sosyal yardım bütçesi ayırdık. Bu bizim sosyal yardım bütçemizin yaklaşık 4’te 1’ine denk geliyor, engelliler için ayırdığımız. İşte bu, tam olarak bahsettiğim sosyal devlet anlayışımızın bir gereği, aynı zamanda 2023, 2053, 2071 hedeflerine yürüyen büyük ve güçlü Türkiye’nin de bir göstergesi.”

Engellilerin bağımsız şekilde yaşamlarını sürdürebilen bireyler haline gelmelerine verdikleri önemi dile getiren Selçuk, bu amaçla istihdama katılmaları ve istihdam imkanlarını artırmaya yönelik bugüne kadar ciddi çalışmalar yürüttüklerini vurguladı. 

“Engelli memur sayısı 56 bini aşkın”

Engelli memur sayısının 2002’de sadece 5 bin iken, dünyada ilk kez başlattıkları EKPSS sayesinde, bugün 56 bini aşkın engelli memur sayısı olduğunu söyleyen Selçuk, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Engellilerimizin, sadece memur olarak değil işçi olarak da istihdamda yer alması için kolaylaştırıcı, teşvik edici politikalar yürütüyoruz, özel sektörle beraber. 2003’te kamu dahil, belli iş yerlerinde engelli çalıştırma zorunluluğu getirmekte bunlardan bir tanesiydi. Bu kapsamda çalışan engelli işçi sayımız da 122 bine ulaşmış durumda.” 

Kontenjan dışı engelli çalıştıran işverenlerin ödediği sigorta primi payının tamamını da devlet olarak karşıladıklarını aktaran Selçuk, korumalı işyerlerinde de engellilerin istihdamları için işverene ücret desteği sağladıklarını anlattı.

İlave istihdam olarak sunduğumuz teşvikte ise bu destekleri engelliler için 12 ay değil 18 aya çıkardıklarını bildiren Zehra Zümrüt Selçuk, özel sektör iş birliği ile “İşe Katıl Hayata Atıl Projesi”ni başlattıklarını da hatırlattı.

“387 bin engelli kardeşimizi iş hayatına kazandırdık”

Engelli İş Koçluğu uygulaması ile de yaklaşık bin engelliye sürdürülebilir istihdam sağladıklarının ve bu uygulamayı İŞKUR bünyesinde tüm illerde yaygınlaştıracaklarının bilgisini veren Selçuk, konuşmasına şöyle devam etti:

“Hali hazırda uyguladığımız istihdam politikaları ile bugüne kadar 387 bin engelli kardeşimizi iş hayatına kazandırdık. Mesleki niteliklerini arttırmak için 2016’dan bu yana 86 bin engelli vatandaşımızı aktif iş gücü programlarımızdan yararlandırdık. Engelli vatandaşlarımıza dair bu yıl önemli bir hedef daha belirledik. 2019 yılında 5 bin engelli kardeşimizi işbaşı eğitim programlarından yararlandırarak, iş tecrübesi kazanmalarını hedefliyoruz.”

Kendi işinin sahibi olmak isteyen engellilere girişimcilik eğitimlerini başarıyla bitirdiklerinde 50 bin liraya kadar hibe desteği verdiklerini de anlatan Selçuk, engellilere yönelik hibe desteğinden 2014’den bugüne bin 500’ü aşkın vatandaşın yararlandığını bildirdi. 

“Yeni Türkiye’de artık engeller yok”

Engelli bireylerin sosyal hayatta ve çalışma yaşamında daha fazla yer alması için uğraşlarının devam edeceğinin altını çizen Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Selçuk, şunları kaydetti:

“Yaptığımız çalışmalarda engelli bireylerin ve ailelerinin haklarını ön planda tutuyoruz ve engellilerin ‘kendilerine yeterli’ hale gelmesini amaçlıyoruz. Bunun için tabii ki daha çok çaba sarf etmemiz, projeler üretmemiz, ter dökmemiz gerekiyor. Hiçbir başarının zahmetsiz olmadığını bilmemiz gerekiyor. Bunun için imkanlarımızı sonuna kadar, en doğru şekilde kullanmak mecburiyetindeyiz. Biz Yeni Türkiye’de artık engellerin olmayacağına inanıyoruz, fırsatların, hakların ve en önemlisi değerlerin olduğunu, değerlerin üzerine inşa edilmiş sosyal politikaların olduğuna inanıyoruz.

Sevginin, kardeşliğin, dayanışmanın önünde de hiçbir engelin oluşmayacağına inanmaktayız. Sağladığımız tüm bu imkanlar ile engelli kardeşlerimizin azmi ve kararlılığı neticesinde bir çok başarı öyküsü de bizi umutlandırıyor. Geleceğe dair yapacaklarımız anlamında daha da teşvik edici oluyor.”

“Hayaller engelsizdir.” diyen Selçuk, önümüzdeki dönemde el birliği ile engellilerin nice başarılarına tanıklık edeceklerini belirterek, çalıştayın hayırlı olmasını diledi.

Programda emeği geçenlere teşekkür eden Bakan Selçuk, Engelsiz Üniversite ödülünü alan kurumları da tebrik etti.

YÖK Başkanı Yekta Saraç, YÖK Engelli Çalışma Grubu Yürütücüsü Zeliha Koçak Tufan da birer konuşma yaptığı programa Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal, YÖK üyeleri ve üniversitelerden temsilciler de katıldı.

Ödüllerin verilmesinin ardından, Bakan Selçuk, Saraç ve diğer katılımcılar, ödül alan üniversitelerden temsilcilerle hatıra fotoğrafı çektirdi.