Kimi zaman aşırı sıcak, kimi zaman insanların dikkatsizliği nedeniyle çıkan orman yangınları hem ülkemizde hem de dünyada binlerce hektarlık alanın küle dönüşmesine yol açıyor.

Binlerce canlıya ev sahipliği yapan ormanların yok olması, birçok türü nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bırakıyor, hava kalitesini düşürüyor, toprak verimliliğini etkiliyor, kısacası üzerinde yaşadığımız gezegeni nefessiz bırakıyor.

Yapılan bir araştırmaya göre tarihin bilinen en büyük yangını çok da uzak olmayan bir tarihte, 2003 yılında Rusya’da yaşandı. Sibirya Tayga yangınında 47 milyon hektarlık alan küle döndü.

İşte tarihin en büyük orman yangınları:

1. 2003 Sibirya Tayga yangını – 47 milyon dönüm, Rusya

Sibirya’da artan sıcaklıklar ve donmuş toprakların erimesi sonucu orman yangınları artmaya başladı. 2003 yılına gelindiğinde ise tarihin en büyük orman yangını yaşandı. Sibirya Tayga yangınında 47 milyon dönüm orman alevlere teslim oldu. Yangının uydu görüntülerinde tüm Avrasya’nın duman altında kaldığı görüldü. Bu yangınların günümüzdeki çevresel çalışmalarda ozon tabakasının incelmesi üzerine etkileri hala görülmektedir.

(Fotoğraf: AP)

2. 2014 Kuzeybatı Toprakları yangınları – 8.4 milyon dönüm, Kanada

2014 yılında, Kanada’nın kuzeybatı topraklarında korkunç bir yangın meydana geldi. Birden fazla alanda başlayan yangınlar, ilk başta 3.5 milyon dönüm araziyi etkisi altına aldı. Daha sonra yangının 8.4 milyon dönüm araziyi etkilediği açıklandı. Yangınlar o kadar büyüktü ki Kanada’nın güneyindeki eyaletlerde, ABD’deki bazı eyalatlerde ve birkaç Batı Avrupa ülkesinde hava kalitesinin ciddi oranda etkileneceği uyarıları yapıldı. 

(Fotoğraf: NASA Earth Observatory)

3. 1989 Manitoba Orman yangınları – 8.1 milyon dönüm, Kanada

1989 yılında, Kanada’daki Manitoba eyaleti, 8.1 milyon dönümlük korkunç orman yangınlarına maruz kaldı. Yüzlerce farklı bölgede başlayan orman yangınları nedeniyle binlerce kişi bölgeden tahliye edildi. Birçok aile evini yangında kaybetti.

(Fotoğraf: Canadian Council of Forest Ministers)

4. 1939 Kara Cuma çalı yangını – 5 milyon dönüm, Avustralya

13 Ocak 1939’da Avustralya’nın Victoria kentinde başlayan çalı yangını, kuraklık ve şiddetli rüzgarın etkisiyle 5 milyon dönüm ormanın küle dönmesine yol açtı. Bölgedeki tüm ilçeler yangına teslim oldu. 71 kişi hayatını kaybetti. Toprak verimliliği ve su rezervleri de olumsuz yönde etkilendi.

(Fotoğraf: Australian Institute For Disaster Resilince)

5. 1919 Büyük Ateşi yangını – 5 milyon dönüm, Kanada

1919’da Edmonton şehrinin kuzeyinde başlayan orman yangını 5 milyon dönüm araziyi yaktı. Bölgede ahşap endüstrisi için kesilen ağaçlar, alevlerin hızla yayılmasına katkı sağladı. Yüzlerce insanın evini kaybetmesinin yanı sıra en az 11 kişi hayatını kaybetti.

(Fotoğraf: The Globe and Mail Archive)

6.  1950 Chinchaga yangını, 4 milyon dönüm, Kanada

2 Haziran 1950’de Kanada’nın Britanya Kolumbiyası’nda küçük bir orman yangını başladı. İnsan yaşam alanlarına 15 km uzaklıkta başlayan bu yangın görmezden gelindi. O küçük yangın birkaç gün içerisinde  Alberta’nın Chinchaga vahşi topraklarına geçti. 222 gün devam eden yangında 245 kilometre uzunluğunda bir orman şeridi yok oldu. Yangın insanların yaşam alanlarına kadar ulaştı.

(Fotoğraf: Historic Images)

7.  2010 Bolivya Orman Yangını, 3,7 milyon dönüm, Bolivya

2010 kuraklığı, Bolivya’nın son 30 yılda gördüğü en kötü şeylerden biriydi. 18 Ağustos 2010’da 1,5 milyon hektarlık ormanın yanması sebebiyle Bolivya hükümeti Brezilya ve Arjantin’den su uçağı almak ve vahşi yangını söndürmek için yardım istedi. Ülkede o yıl 47 binden fazla yangın meydana geldi. Yaklaşık 4 milyon hektarlık alan alevlere teslim oldu.

(Fotoğraf: NASA Earth Observatory)

8. 1910 Büyük Ateşi, 3 milyon dönüm, ABD

1910 yazında, yıkıcı bir orman yangını serisi Idaho, Montana ve Washington’u etkisi altına aldı. ABD Orman Servisi’nin kurulmasından sadece beş yıl sonra gerçekleşen bu olay, bölgelere kalıcı zararlar verdi. 20 Ağustos’ta başlayan yangının ardından toplam bin 736 yangın çıktığı, 3 milyon dönüm arazinin yok olduğu açıklandı.

(Fotoğraf: Forest History)

Grafik: Hafize Yurt

Kaynak: World Atlas, AP, Thoughtco, NASA Earth Observatory, Australian Institute For Disaster Resilince, The Globe and Mail, Edmonton Journal, Forest History