Dünyaca ünlü mizah ustası Hoca Nasreddin’in çağları aşan mesajları, hazır cevap kişiliği, güldürürken düşündüren sözleri ve hikayeleri, bu yıl da geniş kitlelere ulaştırılmaya çalışılacak.

Bu yıl 60’ıncısı düzenlenen Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Şenlikleri, 5-10 Temmuz tarihlerinde kutlanacak.

Şenlikler kapsamında, Akşehir’de vaizlik, kadılık, medrese hocalığı yaptığı bilinen Hoca Nasreddin’i konu alan çok sayıda tiyatro ve sinema gösterimi, resim, fotoğraf ve karikatür sergisi açılışı, yarışma ve dans gösterileri yapılacak.

“Nasreddin Hoca halkla iç içedir”

Selçuk Üniversitesi Nasreddin Hoca Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğretim Üyesi Kadir Öztaş, Nasreddin Hoca’nın Türk tarihinde hazır cevaplığı, kıvrak zekası ve nüktedanlığı ile en büyük değerlerden birisi olduğu söyledi.

Nasreddin Hoca’nın fıkra kahramanı gibi görülmemesi gerektiğine dikkat çeken Öztaş, şöyle konuştu:

“O bir halk kahramanı. Sözlü edebiyatımızın en önemli değerlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Hocamızın anlatılagelen hikayeleri halkın ihtiyaçlarına verdiği hazır cevaplardan ortaya çıktı. Bunlara biz ‘güldüşün’ diyoruz. Güldüşünler insanları düşündürürken gülümsetiyor ve ders almalarını sağlıyor. Nasreddin Hoca’nın günümüzde de yaşamasının en önemli sebebi sözlerinin anlamını yitirmemiş, hala anlam taşıyor olması. Nasreddin Hoca’da açık gözlülük, üç kağıt, olumsuz ve bel altı ifadeler yok. O döneminde halkın karşılaştığı problemlere tercüman olmuş bir insan. Hoca sürekli halkla iç içedir. Onlara her daim kapısını açmıştır.”

“Anadolu’nun Türkleşmesindeki en büyük değerlerden biri” 

Öztaş, Hoca’nın 800 yıl öncesinden bugüne dersler verdiğini vurgulayarak, şunları söyledi:

“Anadolu’nun Türkleşmesindeki ve İslamlaşmasındaki en önemli değerlerdendir. Hazreti Mevlana, Hacı Bektaş Veli, Pir Sultan Abdal ve diğer Horasan Erenleri hangi görevleri yerine getirmişlerse Nasreddin Hoca da nükte bazında bu görevleri yerine getirdi. Göle maya çalması, karşılaştığımız sıkıntıların karşısında ‘umutsuzluğa düşmeyin’ mesajı veriliyor. O, ‘bindiğin dalı kesersen düşersin’ demiştir. Kendisine atfedilen binlerce fıkrası var ama gerçekte 100 kadar ‘güldüşün’ olduğunu düşünüyoruz.”

Ünlü nüktedanın Türk dilinin gelişmesine de çok büyük katkı sağladığını belirten Öztaş, “Çünkü her bir güldüşünün sonunda söylediği ifadeler, dilimize yerleşmiş, kalıplaşmış bir atasözü ve deyim halinde. ‘Ya tutarsa, düşmesem de inecektim, parayı veren düdüğü çalar, bana mı inanacaksın, eşeğin sözüne mi inanacaksın’ sözleri çok değerli ifadeler. Dilimize yaptığı katkıyı göz ardı edemeyiz” dedi.

Ünü sınırları aşmış bir değer

Orta Asya Türk Cumhuriyetlerine gidildiğinde Nasreddin Hoca’nın bilinen bir şahsiyet olduğunun görüleceğini anlatan Öztaş, şunları söyledi:

“Oralarda Molla Nasreddin, Molla Nasır isimleriyle bilinmektedir. Hatta Arap dünyasında ‘Cuha’ denilen bir karakteri vardır ve onun anlattıkları da aynı hocamızın güldüşün olarak ifade ettiğimiz sözleridir. Balkan coğrafyasında bulunan ‘Itar-Peder’ karakteri de Nasreddin Hoca’nın birebir güldüşünlerinin alınmasıyla oluşmuş bir halk kahramanıdır. Balkan coğrafyasında da halen yaşayan soydaşlarımız var. Nasreddin Hocamız yaşayan bir değer olarak geçmişte olduğu gibi bugün de değerini sürdürüyor.”