Bin 900 rakımda, tüm heybeti ile yıllara meydan okuyor.

Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesindeki tarihi İshak Paşa Sarayı, Osmanlı’nın Anadolu’daki nadide eserlerinden. 116 odası bulunan şaheser, tam 235 yıllık.

7 bin 600 metrekare alan üzerine kurulu yapı, Türkiye’de Topkapı Sarayı’ndan sonra ikinci büyük, Anadolu’da ise tek saray olma özelliğini taşıyor. Saray, Çıldıroğullarından 2. İshak Paşa tarafından yaptırıldı.

Sarayda Selçuklu mimarisi hakim

Sarayın ipek yolu güzergahı üzerinde olduğunu söyleyen Iğdır Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yusuf Çetin, “Burası bir ticari güzergah. Geliri olan bir yer. İshak Paşa’nın gelirleri büyük ölçüde bu saraya harcadığını görüyoruz” dedi.

İçerisinde harem, hamam, zindan ve cami de bulunan saray, kompleks bir yapı. Osmanlı döneminde yapılsa da sarayın yapımında Selçuklu mimarisi hakim.

Prof. Dr. Çetin, sarayın her yerinde Selçuklu dönem yapılarının etkilerini açık bir biçimde görmenin mümkün olduğunu anlattı. 

Kalorifer sistemi Anadolu’nun ilk örneklerinden

Sarayda, Avrupa tarzında Barok ve Rokoko akımının izlerini görmek de mümkün. Yusuf Çetin, bu izlerle ilgili şunları söyledi:

“Taç kapının sağ tarafında yer alan çeşmede, 18. yüzyıl Osmanlı Barok sanatında yaygın olarak karşımıza çıkan kıvrımlı bitki formları, yine kartuşlu boş kitabeler karşımıza çıkıyor. Duvarlarda yer alan taş süslemelerde, Barok ve Rokoko etkiler dikkatimizi çekiyor.”

Sarayda kullanılan kalorifer sistemi Anadolu’daki ilk örneklerinden. Isınma, “Künk” adı verilen topraktan yapılan borularla sağlanmış. Geniş ve sıcak su kullanılan tuvaletler de hijyene verilen önemin göstergesi.

Saray, 19 yıldır UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde yer alıyor. Ecdat yadigarı şaheser, gün batımıyla farklı bir güzelliğe bürünüyor.

Haber: Sefer Azak

Kamera: M. Kartal – E. Koçak