3. Ulusal Antarktika Bilim Seferi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda, İstanbul Teknik Üniversitesi Kutup Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi koordinesinde gerçekleşti.

Bilim Seferi ekibinde yer alan Prof. Dr. Sedat Serçe, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesini temsil ettiğini söyledi.

Seferdeki görevinin Antarktika’daki bitki türlerini örneklemek olduğunu belirten Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesi Öğretim Üyesi Serçe, şöyle konuştu:

“Antarktika, dünyanın en soğuk, rüzgarlı, kuru ve en yüksek ana karası ancak bu ana karada da özellikle sahil kesimine göre daha ılıman yerlerde yetişebilen 2 bitki türü var, Antarktik saç çimi ve Antarktik inci çayı. Bu iki bitkinin ülkemizde de yakın akraba türleri var. Bu bitki türlerini örneklemek, ülkemize getirmek ve ülkemizde bu türlerle ilgili çalışmalar yapmaktı. Biz de proje kapsamında Antarktika’nın değişik yerlerinde bu bitki popülasyonunu gözlemledik ve örnekledik.”

Antarktika’nın 8 lokasyonundan 2 bitki türü

Serçe, sefer kapsamında Antarktika’nın geniş bir bölgesini ziyaret etme şansı bulduklarını anlatarak, yaklaşık bin kilometre mesafe katettiklerini vurguladı.

Durdukları yerlerde bitki örnekleri aldıklarından bahseden Serçe, şunları söyledi:

“Bu bitki türlerinin Antarktika üzerinde örneklendiği en geniş alan, bizim çalışmamız sırasında katedilmiş alan. Antarktika’nın 8 lokasyonundan 2 bitki türünü örnekledik. Bu türleri ülkemize getirdikten sonra biz bunları hem bitki olarak yetiştirdik hem elde ettiğimiz tohumlardan bitki elde ettik hem de bu bitki türlerini doku kültürü ortamına aldık. Bunları Tarım Bilimleri ve Teknolojileri Fakültesindeki laboratuvarlarımızda koruma altına aldık, geliştiriyoruz. Bundan sonra bu bitkileri kullanarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımıza vadettiğimiz araştırmamızı tamamlayacağız.

Aynı zamanda ülkemizde bu popülasyonla ilgili çalışma yapmak isteyen başka araştırıcılar olursa onlara da materyal sağlayacağız çünkü bizde hem bitkilerin kendileri mevcut, bunlardan örneğin DNA izolasyonu yapabiliriz hem de bu bitkilerin tohumları ve doku kültürüne çoğaltılmış bitkicikleri var. İlgilenen araştırmacılara bunları sağlayarak ülkemizde bitki türleriyle ilgili araştırma yapılmasına katkı sunacağız. Çok zor koşullara adaptasyon sağlayabilen bu bitkileri araştırarak zorlu koşullara adaptasyon konusunda bazı çıkarımlar yapabiliriz.”

Bu bitkilerin Türkiye’de de çim bitkisi gibi yakın türleri bulunduğunu belirten Serçe, bu türleri ve arasındaki çeşitliliği araştırarak adaptasyonda ne gibi mekanizmaların rol oynadığı konusunda bilgi üretilebileceğini vurguladı.

“İsteyen herkese bu bitki örneklerini sağlayabiliriz”

Serçe, bilim seferindeki hedefin Antarktika’daki bilimsel çalışmalara katkıda bulunmak olduğunu, kendilerinin de biyoloji alanında çalışmalara katkı sağladıklarını söyledi.

“Eldeki popülasyon çok kıymetli çünkü bizim bildiğimiz kadarıyla Antarktika’da bu kadar geniş bir alandan örneklenen başka bitki popülasyonu yok. Yani bir alandan daha fazla sayıda bitki örneklendiği yerler olmuş Antarktika’da ama bizim bildiğimiz kadarıyla bu kadar geniş bir alandan olası çeşitliliği barındırdığını düşündüğümüz genotipler bir araya hiçbir çalışmada getirilmemiş. Bu, sadece bizim araştırmacılarımız için değil ülkemizdeki tüm araştırıcıların kullanımına açık. İsteyen herkese bu bitki örneklerini sağlayabiliriz.”