“Baklagillerin kraliçesi” olarak adlandırılan Eber sarısı, dünyada sadece Eber ve Akşehir Gölleri çevresinde yetişiyor.

Her yıl onlarca bilim insanı ve fotoğrafçı, bu türleri fotoğraflamak için bölgeye geliyor.

Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi, Doğa Koruma Biyoizlem Uygulama ve Araştırma Merkezi (DOKOBİM) Müdürü Doç. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, “piyan” bitkisi olarak da bilinen Eber sarısının 1983 yılında bilim dünyasına tanıtıldığını belirtti.

Nesli tehlike altında olan bir tür

Bitkinin bilim dünyasında yakın zamana kadar “Thermopsis turcica” diye bilindiğini anlatan Erişmiş, şunları söyledi:

“Fakat incelemeler neticesinde günümüzde bunun ayrı bir cins olarak ‘Vuralia turcica’ olduğu kabul ediliyor. Daha önceleri ‘Thermopsis turcica’ olarak ifade ettiğimizde ise 25 tane türü vardı. Yine endemikti fakat cins düzeyinde ayrı bir sınıfa çıkarılarak, dünya üzerinde tek bir nokta diyebileceğimiz Eber ve Akşehir Göllerinde bulunduğu kabul edildi.” 

Özellikle Eber Gölü’ndeki alanın bu bitki için önemli olduğundan bahseden Erişmiş, şöyle konuştu:

“Burası Doğa Koruma ve Milli Parklar tarafından tamamen çitle çevrildi. Korunaklı bir alan. Bu alan içerisinde nisan ve mayıs aylarında çiçek açan, baklagil özelliğinde, nesli tehlike altında olan bir tür. Doğa fotoğrafçılarının da ilgisini çekiyor. Çok dar bir alanda yaşayan, onun için de korumamız gereken bir bitki. Burada yetişmesinin en önemli sebeblerinden biri, bölgenin mikroklimatik özelliğe sahip olması. Alanın bu özelliğinin devamı için de su ve nem dengesinin titiz şekilde korunmasını gerektiriyor. Bu bakımdan da özel bir alan.”

Bitkiyi özgün kılan özelliği tek çiçekten 3 meyve vermesi

Erişmiş, bu bitkinin Eber havzasında tek noktada bulunduğunu vurguladı. Aynı zamanda, koruma altındaki bitkiye zarar verenlere ve koparanlara cezai işlem uygulandığını anlattı.

“Bitkiyi özgün kılan en önemli özelliklerden biri de tek çiçekten 3 meyve vermesi. Zaten filogenetik ayrım içerisinde Vuralia turcica olarak ayrılmasındaki en önemli nedenlerden biri de bu. Boyu ortalama 30-85 santimetreye kadar uzuyor. Eber sarısı, otsu ve yıllık çalı formunda bir özelliğe sahip türümüz. Bu tür endemik türlerin biyo kaçakçılık kapsamında bir yerden bir yere izinsiz taşınması, çevre düzenlemesi tüzüğü kapsamında 60 bin lira para cezası ile cezalandırılıyor. Burası zaten korunan bir alan.”

Kaynak: AA