Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, Türkiye’de nesli tehlike altında bulunan türlerden Şah Kartal, Turna, Tepeli Pelikan ve Toy kuşlarını uydu vericileriyle takip ediyor.

Türkiye, bulunduğu coğrafya ve habitatı dolayısıyla birçok kuş türünün yaşam alanı ve göç yolu üzerinde bulunuyor.

Ülkede bulunan kuşları tanımak ve hareketlerini takip etmek, türlerin devamlılığı bakımından önem taşıyor.

Takip işlemlerinden birini de “halkalama” oluşturuyor. Halkalama, kuşun yakalanması, tür, yaş ve cinsiyet gibi bilgilerinin kayıt edildikten sonra, lastik çemberlerin bacaklarına takılmasıyla yapılıyor.

20 bini aşkın kuş halkalandı

DKMP Genel Müdürlüğünden edindiği bilgilere göre, Türkiye’de halkalama çalışmaları,”Halkalama Lisansı Verilmesi ile Ulusal Halkalama Komisyonu ve Halkalama İstasyonları Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönerge” kapsamında yürütülüyor.

Türkiye’de bulunan 5 kuş halkalama istasyonundan, Samsun’daki Cernek, Iğdır’daki Aras, Ankara’daki Eymir ve Antalya’daki Boğazkent istasyonları aktif olarak çalışmalarını sürdürüyor.

Akademik çalışmalara konu edilen kuş türlerine yönelik bilimsel araştırmalar, kurum tarafından uygulamaya konulan “tür eylem planları izleme faaliyetleri” kapsamında gerçekleştiriliyor.

Türkiye’de geçen yıl gerçekleştirilen çalışmalar sonucu toplam 163 türden 20 bin 145 kuş halkalandı.

Şah Kartal için Macaristan ile iş birliği protokolü

Türkiye’de nesli tehlike altında olan Şah Kartal, Turna, Tepeli Pelikan ve Toy kuşları, eylem planları kapsamında uydu vericileriyle takip ediliyor.

Şah Kartal için 2017 yılında Macaristan ile iş birliği protokolü çerçevesinde gerçekleştirilen çalışmada, Bolu, Çankırı, Çorum, Kırşehir, Aksaray, Niğde, Konya, Ankara ve Eskişehir’de uygun yuvalar gözlemlendi ve toplamda 39 yuva bulundu.

Bu yuvalardaki uygun yavrulara uydu vericili takip cihazları yerleştirildi. Geçen yıl yapılan çalışmalarda da 8 Şah Kartal’a takip cihazları takıldı.

DKMP Genel Müdürlüğü tarafından 2013 yılında hazırlanan Turna Eylem Planı kapsamında, bu kuş türü de düzenli olarak izleniyor.

Haziran-Temmuz 2018 döneminde gerçekleştirilen halkalama çalışması kapsamında, turna halkalama ekibi tarafından Bolu, Samsun, Tokat, Giresun, Sivas, Erzincan, Erzurum, Muş, Ağrı, Iğdır, Kars ve Ardahan illerinde çalışmalar yapıldı.

12 turnanın halkalandığı çalışmada 5 turnaya da verici yerleştirildi. 5 yıldır devam eden çalışmalarda halkalanan turna sayısı 75, verici takılan 32 oldu.

Popülasyon geliştiriliyor

Nesli tehlike altında olan “Tepeli Pelikan” popülasyonunun iyileştirilmesi amacıyla oluşturulan eylem planı geçen yıl tamamlandı. Çalışmalar kapsamında Tepeli Pelikanların ürediği Manyas Gölü, Gediz Deltası ve Büyük Menderes Deltası’nda 2’şer bireye verici takıldı ve söz konusu türün hareketleri izlenmeye başlandı.

Toy Tür Eylem Planı kapsamında ise Toy kuşunun yaşam döngüsü dikkate alınarak belirlenen 3 ayrı dönemde, türün gözlemlerle tespit edildiği alanlar ile literatürde kaydı bulunan alanlarda envanteri bakanlığın taşra teşkilatınca yapılıyor.

Böylece Toy kuşlarının yaşam alanında korunması ve popülasyonunun geliştirilmesi sağlanıyor. 

Kaynak: AA