Önceleri birkaç bilim adamı tarafından kullanılan güneş saatlerinin milattan önce dördüncü yüzyıldan itibaren avlu, bahçe, cadde ve resmi alanlarda vatandaşların günlük kullanım aracı haline geldiği biliniyor. 

Güneş saati de, Çorum Müzesi içerisinde Roma dönemine ait olarak tasarlanmış bir mimari önünde sergileniyor. 

Güneş saatinin sergilendiği Çorum Müzesi’nde güneş saatinin üzerindeki ışığa hareket vererek, ziyaretçilerin saati gözlemlediği zamanlarda ışıkların belirli zaman aralıklarında hareket etmesiyle, gölge güneş saati üzerindeki dilimlere düşüyor.

Ziyaretçiye o dönemde güneş saatinin çalışma prensibi bu şekilde anlatılıyor.
Güneş saatinin üst kısımları çeyrek küre oluşturacak şekilde oyularak yapılan mermer ve kireç taşı bloklarından oluşuyor. 

“Roma döneminde bir asker tarafından yaptırılmış”

Çorum Müze Müdürü Arkeolog Metin Çakar, TRT Haber muhabirine güneş saati hakkında şu açıklamalarda bulundu. 

“Bu ülkemizdeki diğer müzelerde çok az rastlanan bir eser, buna benzer olan bir eserde bir kaç yıl önce İtalya´da Limernas kazıları sırasında bulundu. Milattan önce otuz, milattan sonra 395 yılları arasına tekabül eden Roma dönemi var ülkemizde. Bu Roma döneminde emekli olan bir asker, tarafından yaptırılmış ve kente hediye edilmiş. Bu kentin muhtemelen meydanında duruyor. Üzerinde, sabah saat 6 ile akşam saat 6 arasında, birer saat aralıklarla çizilmiş çizgi dilimleri var. En ortada da bir tane metal çıkıntı var, bu çıkıntıda güneş ilerledikçe çizgilerin arasındaki metalin gölgeside çizgilerin arasında ilerleyerek zamanın ölçülmesini ve insanların görsel olarak zamanı tespit etmesini sağlıyor.”

“Anadolu bir güneş ülkesi”

Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Eski Yapar Kazı Başkanı Profesör Doktor İbrahim Tunç Sipahi ise şöyle konuştu:

“Anadolu bir güneş ülkesi. Güneşi her zaman alan bir Akdeniz ülkesi. Bu nedenle zamanın güneşe göre ayarlanması en başından beri bütün kültürlerde önem taşımakta. Özelikle Roma´da yerleşim şekli, tarımsal faaliyetler dışında Roma´da ki günlük aktiviteler ve Anadolu´da ki şehir yaşamı zamanın kontrol altına alınması yada zamana göre eylemlerin yapılması zorunluluk getirdiğinden gördüğümüz pratik zamanı gösteren güneş saatleri kullanılmaya başlandı.”

İbrahim Tunç Sipahi, “Bu gördüğünüz saat bize en doğru şekilde o dönemin şartlarına göre zamanı vermekte bu tür güneş saatleri, güneşin gölgelendirmesine bağlı olan güneş saatleri Bizans´tan, Osmanlı´dan uzun yıllar günümüze kadar teknolojik yeniliklere kadar kullanılarak gelmiş. Bu da o dönemki medeni yaşamın kent yaşamının bir yansıması olarak karşımıza çıkıyor” dedi.

Haber: Erkan Karaca