Sığırcık kuşları gökyüzündeki görsel şovlarıyla dikkat çekiyor. Genellikle grup halinde uçan sığırcıklar gürültülü kuşlar olarak biliniyor. 

Birbiriyle uyum içinde olan bu kuşların sürü halinde hareket etmeleri ise merak konusu.

Sığırcık, ötücü kuşlardan sayılan ve familyasına adını veren sığırcıkgillere ait bir tür. Boyları ortalama 20 santimetre. 

Genel yaşam alanı Avrupa’nın sıcak bölgeleri olan bu kuş türüne Türkiye’de ve Asya’nın batı kıyılarında da rastlanıyor. Ülkemizde bugüne kadar kaydedilmiş yaklaşık 500 kuş türünden biri olan sığırcıklar oldukça eski bir kuş ailesi. 

Kuş uzmanları, sığırcıkların bu senkronize uçuşunun yiyecek bulmayı kolaylaştırdığını ve diğer avcı kuşlara karşı bir savunma mekanizması olduğunu belirtiyor.

Sığırcıklar neden birlikte hareket ediyor?

Hacettepe Üniversitesi Zooloji Bölümü Prof. Dr. Salih Levent Turan, sığırcık kuşları ile merak edilenleri paylaştı: 

“Sürü halindeki göçleri onlara bir takım avantajlar sağlıyor. Özellikle iri gövdeli kuşlar göç ederken sürüler halinde uçtuklarında onların başlarında bir yol gösteren tecrübeli bir kuş bulunuyor. Onların arkalarında belli bir düzen halinde uçan büyük sürüler, uçuşları esnasında oluşturdukları hava yoluyla öndekilerin havayı yarması sayesinde arkadakiler çok daha uzun mesafeleri çok daha az enerji harcayarak kat etme şansına sahip.

Bu davranışı üreme dönemlerinin dışında sergilemelerinin sebebi diğer sürülerde olduğu gibi bir avantaj sağlıyor. Çünkü kış dönemlerinde sıcaklık ve besin koşulları zorlayıcı. Birlikte hareket etmenin getirdiği avantajlar var. Toplu halde avlanarak avantaj sağlıyorlar.” 

“Bu kuş türleri yırtıcı grubundaki kuş türlerinin de avı konumunda” diyen Prof. Dr. Salih Levent Turan, “Bu nedenle toplu halde bulunduklarında kendilerine karşı oluşan, tehditlere karşı bir savunma mekanizması bir görsel savunma oluşturuyorlar” diye konuştu.

Sığırcıkların bale gösterisi

Kuş dedektifi, yaban hayatı uzmanı, fotoğrafçı Emin Yoğurtcuoğlu ise Instagram hesabından paylaştığı bir gönderide sığırcık kuşları ile ilgili şu bilgilere yer verdi:

“Kışın milyonlarca sığırcık, geceyi geçirmek için bir araya toplanır. Koca sürü bir arada tahmin edilemez üç boyutlu dev şekiller yaratır ve tek bir canlı gibi hareket ederler. Bu aslında etraflarında bir yırtıcı kuş olduğu zaman yaptıkları bir hareket. Onlara saldırmak isteyen bir doğan olduğunda türbülanslı ani manevralar yaparak hedef şaşırtırlar. Bu bir illüzyona sebep olduğundan yırtıcı kuş hedef belirleyemez ve saldıramaz.“

Sığırcıkların toplu haldeyken başlarına bir şey gelmeyeceğini bildiklerini söyleyen Emin Yoğurtcuoğlu, şunları anlattı:

“Bu yüzden yırtıcı kuş, sığırcıkları gruptan ayırmaya çalışır. Bu hiç kolay bir iş değildir çünkü sığırcıklar bu işi ustaca ve zekice yaparlar. Üzerlerine dalan bir doğan olduğunda bile yüz binlercesi aynı anda manevra yapabilir saldırıyı etkisiz hale getirebilirler. Sürünün büyüklüğünün bir önemi yoktur. Ne kadar çok kuş olursa aslında o kadar hayatta kalma şansları artar. Eğer yüz binlerce kuşun içinde bir tanesi bile yön değiştirse aynı hızda hepsi yön değiştirir.” 

Bu büyük gruplar nasıl böyle güzel şekiller oluşturuyor?

Her bir birey uçuş esnasında kendi uçuşunu yanındaki, önündeki, sağındaki, solundaki görebildiği bireylerin davranışlarına göre şekillendirilir. Yani yukardaki kendisine yaklaşıyorsa o aşağı iner, yukardaki kendinden uzaklaşıyorsa ona yaklaşacak şekilde davranış sergileyerek sürüleri oluşturur.